Page 9 - İçişleri Bakanlığı Tekniker ve Teknisyen GYS Konu Anlatımlı
P. 9

ATATÜRK DÖNEMİ TÜRK                                                    5.


                               DIŞ POLİTİKASI                                          BÖLÜM





                 DATA YAYINLARI

                                                            ź   Atatürk  Dönemi  Türk  dış  politikası,  gelişmeler  ve
              ATATÜRK DÖNEMİ TÜRK DIŞ POLİTİKASI              mevcut olayların gidişatına göre 1923-1932 dönemi
                                                              ve 1932-1939 dönemi olmak üzere iki bölümde ince-
                                                              lenir.
             TÜRK DIŞ POLİTİKASININ İLKELERİ

             ź   Hukuk gücüne dayanır.                      1923-1932 ARASI TÜRK DIŞ POLİTİKASI
             ź   Akılcı esaslar içerir.
                                                            ź   Bu  dönemde  Musul,  Suriye  sınırı,  borçlar  ve  nüfus
             ź   Bağımsızdır.                                 mübadelesi sorunlarıyla uğraşılmıştır.
             ź   Ulusal güce dayanır.                       ź   Lozan’dan geriye kalan sorunların çözülmesi ve alı-
             ź   Gerçekçi politikalar izler.                  nan kararların uygulanmasına yönelik oldu.
             ź   Maceracı değil, aktiftir.                  ź   Komşu devletlerle iyi ilişkiler kurmak, meydana gelen
                                                              pürüzleri barışçı yollarla çözmek amaçlandı.
             ź   Yurtta barış, Dünyada barış ilkesini benimser.
                                                            ź   Büyük  devletlerle  olan  ilişkileri  normalleştirmek
             TÜRK DIŞ POLİTİKASININ HEDEFLEDİĞİ               amaçlandı.
             AMAÇLAR

             ź   Öncelikle milli gücümüze dayanmak ve bağımsızlığı-  Musul Meselesi (1926)
               mızı üstün tutmak

             ź   Milli sınırlar içinde kalmak               Süreç
             ź   Gerçekçi ve barışçı olmak                  ź   Lozan  Barış  Konferansı’nda  Türkiye  -  Irak  sınır
             ź   Uluslararası ilişkilerde eşitliğe dayanan ilişkiler kur-  sorunu  görüşülürken  Türk  Heyeti  halkının  büyük
               mak                                            çoğunluğu Türk olan bölgenin Türkiye’ye bırakılması
                                                              gerektiğini savunmuş, Irak’ı mandası altında bulun-
             ź   Başka devletlerin iç işlerine karışmamak
                                                              duran  İngiltere  ise  Musul’un  Irak  sınırları  içerisinde
             ź   Milli politikayı yürütürken iç teşkilatı dikkate almak  kalmasını ısrarla istemiştir. Lozan’da halledilemeyen
             ź   Başka devletleri kendi iç işlerine karıştırmamak  konu konferans sonrasına bırakılmıştır.
             ź   Başka devletlerin politika ve yönetim sistemlerinden   ź   Heyetler uyuşmazlığı gidermek amacı ile Lozan son-
               etkilenmemek                                   rası  ilk  kez  Mayıs  1924’de  İstanbul’da  Haliç  Konfe-

             ź   Bilim ve teknolojiyi rehber kabul etmek      ransı’nda bir araya geldiler. İngiltere, Hakkari’nin de
                                                              Irak’a dahil olmasını isteyince sorun çözülemedi.
                                                            ź   Türkiye  bu  gelişme  üzerine  sorunu  Milletler  Cemi-
                                                              yeti’ne taşıdı (Ayrıca Türkiye bölgede halk oylaması
                 Örnek Soru                                   yapılmasını istemiştir ve bu isteğini cemiyete bildir-
             Yeni Türk devletinin;
                                                              miştir.
              I.  bağımsızlık                               ź   Milletler  Cemiyeti  Geçici  Brüksel  Hattı  adıyla  bir
              II.  barışseverlik                              rapor  hazırladı.  Bu  rapor  İngiltere’yi  haklı  görünce
              III.  devletçilik                               Türkiye sorunu Lahey Adalet Komisyonuna taşıdı.
             ilkelerinden hangilerini uluslararası ilişkilerde temel aldığı   ź   Lahey Adalet Komisyonu da Geçici Brüksel Hattı’nı
             savunulabilir?                                   kabul  edince  Türkiye  savaş  kararı  almak  zorunda
             A) Yalnız I        B) Yalnız II       C) I ve II  kaldı.
                       D) II ve III    E) I, II ve III      ź   Türkiye bu sorunda yalnız kalmamak için 17 Aralık
                                                  Cevap C     1925’de SSCB ile dostluk ve tarafsızlık antlaşmasını
                                                              yeniledi. (Savaş sırasında Rusya’nın desteğini alabil-
                                                              mek amacı ile yapılmıştır.)
                                                            ź   Türk ordusu Musul’da savaş için hazırlıklara başla-
                                                              dığı sırada bölgede Şeyh Sait Ayaklanması ve Nas-
   4   5   6   7   8   9   10   11   12   13   14