Page 5 - Sağlık Bakanlığı Şef Personelin Görevde Yükselme Sınavı Konu Anlatımlı
P. 5

TÜRKÇE VE DİL BİLGİSİ



                         YAZIM KURALLARI                                             1. ÜNİTE

                                                                                    1. BÖLÜM




                 DATA YAYINLARI

                                                             è   NOT
               EKLERİN VE BAĞLAÇLARIN YAZIMI                  ● Bazı sözcüklerde "ki" bağlacı bitişik yazılır. (oysaki,
                                                             mademki, çünkü, halbuki, meğerki, sanki, belki)
           A. -KEN EKİNİN YAZIMI
                                                               Örnek Soru
           Büyük ünlü uyumuna uymayan bu ekin aslı “i-ken”dir.   Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir yazım yanlışı vardır?
           Getirildiği sözcüğün son sesi ne olursa olsun ince yazılır:  A)  Bana yardım eder mi ki?
              ● okur-ken, yazar-ken, gelir-ken, söyler-ken  B)  Öylesine yorulduki bayıldı.
           İstenildiği takdirde “iken” olarak ayrı da yazılabilir:   C)  Oysaki ben bunu bilmiyordum.
              ● okur iken, yazar iken, gelir iken, söyler iken  D)  Sendeki evrakları getirdin mi?
                                                           E)  Evde ekmek kalmamış ki.
           B. “Kİ”NİN YAZIMI                                Çözüm
                                                           B seçeneğindeki “ki” bağlaçtır ve ayrı yazılması gerekirken bitişik
           Türkçede kullanılan üç farklı “ki” vardır.      yazılarak yazım yanlışı yapılmıştır.
                                                                                               Cevap B
             Sıfat Yapan “-ki”
           Eklendiği  sözcüğe  bitişik  yazılır.  Sözcüğe  aitlik  anlamı   C. “Mİ” SORU EKİNİN YAZIMI
           katar. Cümleden çıkarıldığında anlam bozulur. Ek halin-
           dedir.                                         o    “mi” soru eki kendinden önceki sözcüklerden
              ● Alt satırdaki cümleler oldukça güzel.        ayrı, kendinden sonraki kişi ve ek fiil ekleriyle
              ● Evdeki çiçekleri sulamalısın.                bitişik yazılır:
              ● Akşamki düğüne hep beraber gittik.           ● Bahçedeki çiçekleri sulayabilir misin?
                                                             ● Bu sözleri söyleyen o muydu?
             İlgi Zamiri Olan “-ki”
                                                          o   “mi” soru eki son sese bağlı olarak ünlü
           Ek  halindedir.  Sözcüğe  bitişik  yazılır.  Daima  bir  ismin
           yerini tutar ve cümleden çıkarılırsa anlam bozulur.  uyumlarına uyar:
              ● Benim  kalemim  bozuk,  seninki  sağlam  (senin  kale-    ● Gördün mü?  Kaldı mı? Yazıyor mu? Uzak mı?
             min)
              ● Romanın kurgusu (romanınki)               o    “mi” eki soru görevi dışında, belirteç yapma
              ● Çocuğun defteri (çocuğunki)                  durumunda da ayrı yazılır:
                                                             ● Akşam oldu mu vadiler kararır.
             Bağlaç Olan “ki”                                ● Şu tepeyi de aştık mı Yeşil Vadi'ye vardık demektir.

           Sözcük gruplarını ya da cümleleri anlam ilgisiyle birbi-
           rine  bağlayan  ki  bağlacı  her  zaman  ayrı  yazılır.  Cüm-  D. “DE”NİN YAZIMI
           leden  çıkarıldığında  cümlenin  anlamı  bozulmaz.  Yük-
           lemden  ve  çekimli  fiillerden  sonra  gelen  “ki”ler  daima     “de” Bağlacının Yazımı
           bağlaçtır.                                     Bağlaç  olan  “de”  daima  ayrı  yazılır.  Cümleden  çıkarıl-
              ● Türk dili dillerin en zenginlerindendir; yeter ki bu dil   dığında  cümlenin  anlamı  daralabilir,  ama  bozulmaz.
             şuurla işlensin.                             Genellikle “dahi, bile” anlamlarına sahiptir.
              ● Hava o kadar güzel ki kendimi sokağa attım.    ● Seninle birlikte ben de geleceğim.
              ● Sandım ki çok değer veriyor bana.            ● Sen de onlar kadar çabalamalısın.
              ● Bu  sonuca  bakarak  şöyle  diyebiliriz  ki  güzel  işler     ● Kurunun yanında yaş da yanar.
             başarmışız.                                     ● Gel de çık işin içinden.
   1   2   3   4   5   6   7   8   9   10