Page 18 - 10. SINIF COĞRAFYA DEFTYERİM - GİRİŞ YAYINLARI

ÖZETİN ÖZETİ 4.Ünite: Çevre ve Toplum

afetlerİn nedenlerİ

Q Afet: İnsanların önlemek için tüm imkânlarını seferber etmesine rağmen engel olamadığı olaylar olarak tanımlanmaktadır.

Q Afetler doğada meydana gelen olaylar sonucunda gerçekleşen doğal afetler ve insanların çeşitli faaliyetleri sonucunda
ortaya çıkan beşeri afetler olarak ikiye ayrılır.

Q Başlıca afet türleri şunlardır:

Klimatik - Hidrog-
Jeolojik Afetler Biyolojik Afetler Sosyal Afetler Teknolojik Afetler
rafik Afetler

Tsunami Kuraklık Salgınlar Yangınlar Maden Kazaları
GİRİŞ YAYINLARI
Deprem Hortum Orman Yangınları Savaşlar Sanayi Kazaları

Heyelan Sel Böcek İstilaları Terör Saldırıları Ulaşım Kazaları
Kaya Düşmesi Çığ Erozyon Göçler Nükleer Santral
Kazaları
Volkanizma Kasırga

Sıcak ve Soğuk
Hava Dalgası

afetlerİn DAĞILIŞI

Deprem: Deprem, doğal afetler içerisinde en çok can ve mal kaybına neden olan doğal afet türüdür. Çünkü bu afetin ne
zaman olacağını bilmek günümüzde mümkün değildir. Yeryüzünde depremlerin yoğun olarak görüldüğü alanlar üç ana kuşak oluş-
turur. Bunlar; Pasifik Deprem Kuşağı, Akdeniz Himalaya Deprem Kuşağı ve Atlantik Deprem Kuşağı’dır.

Tsunami: Japonca bir kelime olan tsunami; okyanus ve deniz dibinde meydana gelen deprem, volkanizma ve toprak kaymaları
sonucu oluşur. Pasifik ve Hint Okyanusu kıyıları tsunamilerin en çok oluştuğu alanlardır. Tsunamiden en çok etkilenen ülkelerin
başında ise Endonezya, Srilanka, Hindistan, Tayland ve Japonya gelir.

Volkanik Faaliyetler: Magmanın yeryüzüne çıkmasına volkanizma adı verilir. Volkanik faaliyetler esnasında yeryüzüne katı,
sıvı ve gaz halde maddeler çıkar. Geçtikleri yerleri yakıp yıkan ve çok yüksek sıcaklığa sahip olan lavlar, sonuçları itibariyle afete
dönüşebilir.

Kütle Hareketleri (Heyelan): Doğadaki çeşitli etkenler ya da insanların faaliyetlerine bağlı olarak yamaç dengesinin
bozulması sonucu ortaya çıkar. Heyelanlar eğimin fazla olduğu yerlerde meydana gelmektedir. Kuzey Amerika'daki Kayak Dağları
ve Güney Amerika'da And Dağları heyelanın fazla görüldüğü yerlerdir.

Şiddetli Rüzgârlar: Sonuçları itibari ile zaman zaman afetlere yol açabilmektedir. Bu tür afetler değerlendirilirken o
yerin coğrafi özellikleri, rüzgârın esme zamanı, hızı ve yönü de birlikte değerlendirilir. Etrafında döne döne hızla ilerleyen bir
hava hareketi olan kasırga şiddetli rüzgârlardan biridir.

Sel ve Taşkın Olayları: Ani ve şiddetli yağışlar ile kar erimeleri sonucunda oluşan hızlı akışa sahip sulara sel denir. Akarsu
akımının artmasıyla taşıdığı su miktarının çevredeki alanlarda göllenmesine de taşkın adı verilir. Hindistan, Çin, Bangladeş,
Pakitan, Filipinler, Vietnam ve Japonya su baskınlarından en çok etkilenen ülkelerdir.

128 Giriş Yayınları / 10.Sınıf Coğrafya