Page 128 - 10. Sınıf Biyoloji Öğretmenin Ders Notları

¦ EKOSİSTEM EKOLOJİSİ VE GÜNCEL ÇEVRE SORUNLARI § 12727
1

TÜRKİYE’NİN BİYOLOJİK ÇEŞİTLİLİĞİ

A. TÜRKİYE’NİN BİYOLOJİK ÇEŞİTLİLİK AÇISINDAN ZENGİN OLMASININ NEDENLERİ
y Bir bölgede yaşayan canlıların tümü o bölgenin biyolojik çeşitliliğini oluşturmaktadır.
y Yaşamak için gerekli olan koşullar çevredeki cansız etmenler; bakteri, protista, mantar, bitki
ve hayvanlar tarafından sağlanır. Biyolojik çeşitlilik arttıkça o çevredeki ekolojik faktörler de
artar.
Genetik Çeşitlilik: Bir türün tüm genler içinde kalıtsal bilgisinin çeşitliliğini ifade eder.
EDİTÖR YAYINEVİ
Tür Çeşitliliği: Bir bölgedeki farklı türlerin sayısı ve bulunma sıklığıdır.
Ekosistem Çeşitliliği: Bir bölgedeki tür toplulukları veya tür topluluklarını oluşturan türlerin
sayısını ifade eder.
y Nesli tükenen türler, nesli tamamen yok olmuş canlı türleridir. Bazı türler doğal afetlerle bazı-
ları ise insanoğlunun Dünya’da var oluşundan çok zaman önce yok olmuştur (dinozorlar ve birçok
hayvan gibi).
y Bazıları da aşırı avlanma, nüfus artışı ve şehirleşmeyle doğal yaşam alanları tahrip olduğundan
Dünya üzerinden yok olmuştur.

y Anadolu’nun Asya, Avrupa ve Afrika kıtalarının birleşme noktasında bulunması ona ayrı bir
özellik katmıştır.

y Avrupa kıtasının tamamında yaklaşık 13 000 civarında açık ve kapalı tohumlu bitki türü var-
ken sadece Anadolu’da bu oran 9000 civarındadır. Bunların da 3000 kadarı Türkiye’ye özgü
(endemik) türlerdir. Ayrıca Anadolu’da 30 000 civarında omurgasız, 1500 civarında da omur-
galı hayvan türü bulunmaktadır.

y Biyoçeşitliliğinin azalmasında yaşam alanlarının bozulmasının yanında, ortama yabancı türlerin
girmesi, besin zincirindeki bozulmalar da etkilidir.

B. TÜRKİYE’DE BİYOLOJİK ÇEŞİTLİLİK ÖRNEKLERİ

y Anadolu’nun yedi ayrı coğrafi bölge içinde birbirinden değişik karakterdeki fiziki yapısı olağa-
nüstü çeşitliliğe yol açmakta, farklı ekolojik özellikler göstermektedir.

y Türkiye’de biyoçeşitlilik Milli Parklar Kanunu, Kara Avcılığı ve Su Ürünleri Kanunu kapsamında
koruma altındadır. Yaban Hayatı Geliştirme Sahaları türlerin yerinde korunduğu alanlardır.
Ülkemizin kuzeyi ılıman kuşak yağmur ormanlarıyla kaplı iken orta kısımlar tuz göllerini ve çorak
alanları barındırmaktadır.

y Üç kıtayı birleştirdiğinden birçok kuş türünün geçiş alanlarını oluşturmaktadır. İstanbul ve
Çanakkale boğazları Ege, Marmara, Karadeniz arasında deniz canlılarının sürekli geçiş yapma-
sına imkân vermektedir.

y Ülkemiz 9000 civarında açık ve kapalı bitki türü, 30 000 civarında omurgasız hayvan ve 1500
civarında omurgalı hayvan türü ile zengin bir coğrafyaya sahiptir.