Page 199 - 10. SINIF VIP TÜM DERSLER SORU BANKASI - EDİTÖR YAYINLARI

GELENEKSEL TÜRK TİYATROSU - GÖLGE OYUNU (KARAGÖZ) 6. ÜNİTE - 1. TEST 199

Geleneksel Türk Tiyatrosu: Geleneksel Türk tiyatrosu olarak adlandırdığımız oyunlar "gölge oyunu,
orta oyunu, köy seyirlik oyunları, meddahlık" adlı oyunlardır. Yazılı bir metne dayanmazlar, güldürü ha-
kimdir ve kalıplaşmış ifadeler kullanılır. Geleneksel oyunlar, usta-çırak ilişkisi içinde gelişmiştir.

Gölge Oyunu (Karagöz): Deriden yapılmış tasvir adı verilen şekillerin, arkadan ışıklandırılmış beyaz bir
perdeye yansıtılması yoluyla oynatılan geleneksel Türk tiyatrosu türüdür. Bu oyunun özellikleri şunlardır:

Gölge oyununu oynatan kişilere hayali denir. Hayalinin yardımcısına yardak adı verilir.
Karagöz oyununun hem başında hem de sonunda Hacivat öğrenim görmüş, bilgili geçinen bir tipken
müzikten yararlanılır, kalıplaşmış sözlere yer verilir. Karagöz okumamış, nüktedan ve şakacı bir tiptir.

Oyun; mukaddime (giriş), muhavere (söyleşme), fa- Oyunda Zenne, Beberuhi, Tuzsuz Deli Bekir, Çelebi,
EDİTÖR YAYINLARI
sıl (asıl oyun) ve bitiş bölümlerinden oluşur. Laz, Tiryaki, Bolulu... gibi tipler de vardır.

1. Deriden yapılmış “tasvir” adı verilen şekillerin, arka- 4. Aşağıda verilen kelimelerden hangisi gölge oyu-
dan ışıklandırılmış bir perdeye yansıtılması yoluyla nuyla ilgili değildir?
oynanan oyundur. Bu oyunun kahramanları deve A) Yardak
derisinden ya da mukavvadan kesilmiş insan figür- B) Küşteri meydanı
leridir.
Yukarıda hakkında bilgi verilen tiyatro türü aşa- C) Palanga
ğıdakilerden hangisidir? D) Hayali - hayalbaz
E) Usta - çırak ilişkisi
A) Orta oyunu B) Meddah C) Karagöz

D) Kukla E) Köy seyirlik oyunları

5. Asıl oyunun sahnelendiği bölümdür. Bu bölümde
Hacivat ve Karagöz’den başka olayda yer alan diğer
2. Aşağıda verilenlerden hangisi gölge oyununda kişiler de görülür. Bu kişiler yeri geldikçe oyuna ka-
yer alan karakterlerden biri değildir? tılırlar. 17. yy.dan itibaren bu bölümde konular belirli
olaylar dizisine uymaya başlamıştır.
A) Beberuhi B) Zenne C) Çelebi
Bu parçada gölge oyununun bölümlerinden han-
D) Meddah E) Tuzsuz Deli Bekir gisiyle ilgili bilgi verilmektedir?

A) Muhavere B) Fasıl C) Bitiş
D) Mukaddime E) Giriş

3. Geleneksel Türk tiyatrosu ile ilgili aşağıda veri-
len bilgilerden hangisi yanlıştır?

A) Geleneksel Türk tiyatrosu türleri yazılı metne
dayanmaz. 6. Karagöz oyunu ile ilgili olarak aşağıda verilen
bilgilerden hangisi yanlıştır?
B) Halkın ortak malı sayılan bu ürünlerde ortak gül-
dürü ögeleri hâkimdir. A) Oyunda müzikal ögeler yer almaz.
C) Usta-çırak ilişkisiyle nesilden nesile aktarılmıştır. B) Doğaçlamaya dayanır.

D) Güldürü ögesi genellikle taklit, yanlış anlama ve C) Halk tiyatrosu geleneğine bağlıdır.
söz ustalığına dayanır. D) Taklit ve karşıt durumlardan yararlanır.
E) Eğitici yönünden dolayı yalnızca toplumdaki E) Oyunun başında ve sonunda kalıplaşmış söz-
olumlu tipleri içinde barındırır. lere yer verilir.