Page 120 - 11-kimya-beceri-temelli-soru
P. 120

Çözünürlük;
                                    3
                 ● g/100 g su veya g/100 cm  su birimi ile verilir.  Çözünürlük  t °C'de çözelti,
                 ● Katı, sıvı ve gazlar için ayırt edicidir.          I         I    Aşırı doymuş
                 ● Doymuş bir çözeltide çözünen maddenin kütlesidir.           II    Doymuş
                           Çözünen kütlesi (g)                        II      III    Doymamış
                 ● Çözünürlük =           formülü ile hesap-          III
                            100 g çözücü (su)
                 lanır.                                                      SIcaklık (°C)
                            DATA YAYINLARI
                 ● Sıcaklık, basınç, çözücü - çözünen cinsi ve ortak iyon
                 etkisi ile değişebilir.                    Basınç
                                                              ● Katı  ve  sıvıların  sudaki  çözünürlükleri  basınçla
               NaCl katısının 20 °C'ta çözünürlüğü 36 g/ 100 g sudur.
               Bunun anlamı 20 °C'de 100 gram suda en fazla 36   değişmez.
               gram NaCl çözünür demektir.                    ● Gazların çözünürlüğü ise basınç arttıkça artar.

                   ÇÖZÜNÜRLÜĞE ETKİ EDEN                            Çözünürlük
                           FAKTÖRLER                                             gaz

               Çözücü ve Çözünen Cinsi
               "Bezer benzeri çözer." Polar yapılı maddeler polar                Katı veya sıvı
               yapılı çözücülerde, apolar maddeler apolar çözücü-
               lerde iyi çözünür.
                                                                                    Basınç
               Sıcaklık
                                                              ● Gazların yüksek basınç ve düşük sıcaklıkta sudaki
               a) Endotermik Çözünme:                         çözünürlüğü en fazladır.

               Isı alarak gerçekleşen çözünmelerdir.
                                                            Ortak İyon
                            X + ısı    X(suda)              Bir tuzun kendisiyle ortak iyon içeren bir çözeltideki
                                                            çözünürlüğü, aynı sıcaklıkta saf çözücüsündeki çözü-
               Suda ısı alarak (endotermik) çözünün maddelerde   nürlüğünden daha düşüktür.
               sıcaklık arttıkça çözünürlük artar.
                                                            Ortak iyon derişimi arttıkça çözünürlük azalır.
                   Çözünürlük
                                 t °C'de çözelti,
                          I        I    Aşırı doymuş        ÇÖZÜNME HIZI
                                  II    Doymuş              Birim zamanda çözünen madde miktarıdır.
                          II
                                 III    Doymamış
                          III                               Çözünme hızı;
                                SIcaklık (°C)
                                                              ● Çözücü ve çözünen cinsi

               b) Ekzotermik Çözünme:                         ● Sıcaklık
                                                              ● Temas yüzeyi
               Isı vererek gerçekleşen çözünmedir.
                                                              ● Karıştırma
                            Y     Y(suda) + ısı
                                                              ● Basınca (gazlar için) bağlıdır.
               suda ekzotermik çözünen maddelerde sıcaklık art-
               tıkça çözünürlük azalır.




                                                       118
   115   116   117   118   119   120   121   122   123   124   125