Page 37 - 11. SINIF BİYOLOJİ KAZANIM ODAKLI ve BECERİ TEMELLİ SORU BANKASI

ÖZETİN ÖZETİ ÜNİTE 2: KOMÜNİTE VE POPÜLASYON EKOLOJİ

Popülasyon ekolojİsİ

Q Popülasyon; belirli bir bölgede yaşayan tek bir türe ait bireylerin oluşturduğu topluluklara denir.
Q Popülasyonlara ait bireylerin kromozom sayısı, beslenme şekli ve üreme şekli gibi sistemsel yapılar aynıdır.
Q Dış görünüşü ve DNA dizilişleri farklıdır. Hazar Gölü’ndeki sazan balığı, Ankara’daki tiftik keçileri birer popülasyon örnekle-
ridir.
Popülasyon Dinamiğine Etki Eden Faktörler

Q Popülasyon dinamiği içerisinde, popülasyon yoğunluğu, popülasyon büyüklüğü, bireylerin dağılımı ve yaş dağılımı yer alır.
Popülasyon Yoğunluğu Popülasyon Dağılımı
Q Belirli bir alanda ya da birim hacimde bulunan birey sayı- Q Popülasyona ait bireylerin sıcaklık, nem gibi ekolojik fak-
GİRİŞ YAYINLARI
sıdır. törlere bağlı o alan içerisine yerleşme biçimidir.

a) Kümeli Dağılım b) Düzenli Dağılım c) Rastgele Dağılım

Q En yaygın model olup bireyler Q Az rastlanan bir modeldir. Q Doğada en fazla görülen dağılımdır.
avlanma ve beslenme için topluluk Q Kral penguenlerinde görülür. Q Bireyler arasındaki etkileşim azdır.
oluştururlar.
Q Bireyler arasındaki uzaklık çok yakındır. Q Karahindiba tohumları rüzgarda
Q Kurtlarda görülür. rastgele dağılır.
Q Alan savunması yapan canlılarda görülür.

Popülasyon Büyüklüğü
Q Herhangi bir anda o alanda bulunan birey sayısına popü- Popülasyon Doğum Ölüm
lasyon büyüklüğü denir. büyüklüğündeki = + - +
değişim İçe göç Dışa göç
Q Popülasyon büyüklüğü doğum ve ölüm oranı ile göç mikta-
rına göre değişir. K L M

L > M ⇒ Popülasyon büyür. L = M ⇒ Popülasyon sabit kalır. L < M ⇒ Popülasyon küçülür.

Q Popülasyonun büyüklüğündeki değişim doğum ve içe göç toplamından, ölüm ve dışa göç toplamının çıkarılması ile elde edilir.
Q Demografi (nüfus bilimi) popülasyonun sahip olduğu istatistikleri kullanarak geleceğe dönük tahminler yaparlar.
Q Hayat tabloları bu tablolardan yola çıkarak elde edilir.
Çeşitli Canlı Popülasyonlarında Hayatta Kalma Eğrileri

Q Tip I hayatta kalma eğrisi, ergin dönemde hayatta kalma oranı yük- Birey sayısı
sek popülasyondur. İnsan ve diğer birçok memeli türünde görülür.
1000 Çoğu memeliler
Q Ebeveyn bakımı ve düşük üretkenlik karakteristik özelliğidir. Çoğu sürüngen
100
Q İlk ve orta yaş gruplarında ölüm oranı düşüktür. ve kuşlar
Çoğu Tip I
Q Tip II hayatta kalma eğrisi, sabit bir ölüm oranı vardır. 10 Tip II
omurgasızlar
Q Hayatta kalma oranı her yaş için yaklaşık olarak aynıdır. 1
Tip III
Q Çoğunlukla sürüngen ve kuşlarda görülür. 0 Yaş
Q Tip III hayatta kalma eğrisi, bireylerin embriyonik döneminde hayatta kalma oranı düşüktür.
Q Çok sayıda yavrulama vardır. Çoğu böcek ve omurgasızlarda görülür.
Q Genelde ebeveyn bakımı yoktur.

130 Giriş Yayınları / 11. Sınıf Biyoloji