Page 58 - 6. Sınıf VIP Türkçe Konu Anlatımlı
P. 58

56                                                 YAZIM KURALLARI

               NOT                              Örnek

        “-yor” şimdiki zaman ekinden önce ge-  F   hanımeli, kabakulak, suçiçeği, kuş-
        len “-mi” eki, daralmaya uğramış “-ma/   palazı, vezirparmağı...
        -me” olumsuzluk ekidir. Bu ek kendi-
        sinden  önceki  eylem  ile  bitişik  yazılır.   Sözcüklerinden  biri  veya  ikisi  fiil  (eylem)
        “-yor” ekinden sonra gelen “mi” ise soru   olan ancak bir nesneye ya da kavrama ad
        ekidir ve ayrı yazılır.         olan  birleşik  sözcükler  bitişik  yazılır.  Bu
        F    Neden çocukları okula bırakmıyor-  sözcükler  türlerini  (fiil  olma  durumlarını)
                                        kaybetmiştir.
             EDİTÖR YAYINEVİ
           sun? (olumsuzluk eki)
        F    Çocukları  her  gün  okula  bırakıyor   Örnek
           musun? (soru eki)
                                          F   gecekondu, vurdumduymaz, ko-
                                             nuksever, dedikodu, ateşkes...

               NOT                               NOT

                                          Kurallı birleşik fiiller bitişik yazılır:
        Fiillerden sonra gelen “de” ve “ki” bağ-
        laç, “mi” ise soru ekidir ve kesinlikle ayrı   F   yapıverdi,  öpüver,  koşuver  (tezlik
        yazılır.                             birleşik fiili)
                                          F   yapabildi, sorabilmiş (yeterlilik bir-
                                             leşik fiili)
                                          F   bakakaldı,  süregelmiştir  (sürerlik
       BİRLEŞİK SÖZCÜKLERİN YAZILIŞI         birleşik fiili)
       İki ya da daha çok sözcüğün yeni bir kav-  F   düşeyazdı, öleyazdı (yaklaşma bir-
       ramı karşılamak üzere birleşip kalıplaşma-  leşik fiili)
       sıyla oluşturduğu sözcüklere birleşik söz-
       cük denir.                       Ayrı Yazılan Birleşik Sözcükler
                                        Yardımcı  eylemlerle  (etmek,  olmak)  kuru-
       Birleşik sözcüklerden bazıları bitişik yazı-  lan  birleşik  fiillerde  ilk  sözcükte  ses  düş-
       lırken bazıları da ayrı yazılır.   mesi veya türemesi yoksa ayrı yazılır.
                                                Örnek
       Bitişik Yazılan Birleşik Sözcükler
       İlk sözcüğünde ünlü düşmesi veya ünsüz   F   Terk etmek, hasta olmak, ayırt et-
       türemesi meydana gelen birleşik sözcükler   mek, kul olmak, var olmak...
       bitişik yazılır.
                                        Birleşme  sırasında  kelimelerinden  hiçbiri
                                        veya  ikinci  kelimesi  anlam  değişikliğine
              Örnek                     uğramayan birleşik kelimeler ayrı yazılır.
        F    sütlaç  (sütlü  aş),  kaynana  (kayın   Örnek
           ana),  zannetmek  (zan  etmek),
           hissetmek  (his  etmek),  emretmek   F   Köpek  balığı,  çörek  otu,  küpe  çi-
           (emir etmek)...                   çeği, kuru fasulye, dikili taş, çevre
                                             yolu,  gök  bilimi,  dil  bilgisi,  yarım
       Anlam  kaymasıyla  oluşmuş  birleşik  söz-  küre, maden suyu, çiğ köfte, serçe
       cükler bitişik yazılır.               parmak, azı dişi...
   53   54   55   56   57   58   59   60   61   62   63