Page 205 - 6. SINIF VIP TÜM DERSLER KONU ANLATIMLI - EDİTÖR YAYINLARI
P. 205
İSİM T
İSİM TAMLAMALARIAMLAMALARI 4. BÖLÜM 205
İsim T
İsim Tamlamaları Türleriamlamaları Türleri
• İsim tamlamalarında, tamlamayı oluşturan sözcükler arasındaki ilişki çeşitli eklerle ya da eksiz sağlanır.
Tamlamayı oluşturan sözcüklerin ek alıp almama durumlarına ve kullanılan isimlerin ikiden fazla olma-
sına göre isim tamlamaları üç başlıkta ele alınır.
İsim Tamlamaları
Belirtili İsim Tamlaması Belirtisiz İsim Tamlaması Zincirleme İsim Tamlaması
Belirtili İsim Tamlamasıamlaması Belirtisiz İsim T
Belirtili İsim T
Belirtisiz İsim Tamlamasıamlaması
EDİTÖR YAYINLARI
• Tamlayanın ve tamlananın ek aldığı isim tamla- • Tamlayanı eksiz olan isim tamlamalarıdır. Bu tür
malarıdır. Tamlayan ilgi hâli eki (-ın / -nın), tam- tamlamalarda tamlayan ek almaz ancak tamla-
lanan da iyelik eklerinden birini (-ım, -ın, -ı, -sı, nan iyelik ekini alır.
-ımız, -ınız, -ları) alır. Ő Yol boyu Ő Sınıf panosu
Ő Yağmurun yağışı Ő Kalemin ucu Ő Saç tokası Ő Parmak işareti
Ő Masanın ayağı Ő Çocuğun odası
• Belirtisiz isim tamlamasında tamlayan tamlana-
• Belirtili ad tamlamasında tamlayan ile tamlana- nın neden yapıldığını, neye benzediğini ve nede-
nın yeri değişebilir. nini (sebebini) belirtir.
̛ Örnek:
̛ Örnek:
Ő Gül suyu (Tamlayan tamlananın neden yapıldı-
Ő Işıkları sönmüştü odanın � (odanın ışıkları) ğını belirtir.)
tamlanan tamlayan
Ő Örgü peyniri (Tamlayan tamlananın neye benze-
Ő Sözleri tükendi artık adamın � (adamın sözleri) diğini belirtir.)
tamlanan tamlayan
• Belirtili isim tamlamasında tamlayan ile tamlanan { Not: Belirtisiz isim tamlamalarında tamlayan
ile tamlanan arasına hiçbir sözcük girmez. Bu ku-
arasına farklı sözcükler girebilir.
rala aykırı kullanımlar yanlış olarak değerlendirilir.
̛ Örnek: Bahçenin yıkık duvarı tekrar örüldü.
tamlayan tamlanan ̛ Örnek: Van eski milletvekili (Yanlış)
Eski Van milletvekili (Doğru)
• Bu tamlamalarda tamlayan ya da tamlanan bir-
den fazla olabilir.
Zincirleme İsim T
Zincirleme İsim Tamlamasıamlaması
̛ Örnek: • İkiden fazla ismin birbirine bağlandığı isim tamla-
Ő Soruların zorluğu ya da kolaylığı tartışılabilir. malarıdır. Tamlayan ya da tamlanan kendi içinde
tamlayan tamlanan tamlanan tamlama oluşturur.
Ő Odanın ve balkonun pencereleri değiştirilecek. ̛ Örnek:
tamlayan tamlayan tamlanan
Ő Saç boyası → belirtisiz isim tamlaması
• Belirtili ad tamlamalarında, tamlanan çokluk için- Saç boyasının rengi → zincirleme isim tamlaması
tamlanan
tamlayan
den seçme bildiriyorsa tamlayan eki “-in” yerine
“-den” takısı kullanılır.
Ő Okulun kapısı → belirtili isim tamlaması
̛ Örnek: Kitapların bir kısmı (Kitaplardan bir kıs- Okulun kapısının kolu → zincirleme isim tamlaması
mı) tamlayan tamlanan