Page 451 - 6. SINIF VIP TÜM DERSLER KONU ANLATIMLI - EDİTÖR YAYINLARI

TELİF VE P
TELİF VE PATENT HAKKIATENT HAKKI 4. ÜNİTE 451
Buluş: Mevcut bilgi birikimleri ve deneyimlerden • Bu kurumun görevlerinden bazıları şunlardır:
yararlanarak daha önceden bilinmeyen yeni bir bil- › Kanunlar ile koruma altına alınmış olan hakla-
giye ulaşma veya bu bilgiye ulaşma yöntemini ge- rın korunmasıyla ilgili işlemleri yapmak
liştirmeye denir. › Buluşların kullanımını takip ederek ortaya ko-
• Yeni bir eser üretmek veya bir buluşa imza atmak yulan yeni teknolojilerin değerlendirilmesini

çok fazla emek gerektirdiğinden bu eserlerin sağlamak
yasa dışı yollardan çoğaltılmasını önlemek, buluş › Yurt dışındaki benzer uluslararası kuruluşlarla
veya eser sahibinin haklarını korumak amacıyla
patent ve telif hakkı kavramları ortaya çıkmıştır. iş birliği içerisinde olmak
TELİF HAKKI Korsan yayın: Başkalarının ürünlerini izinsiz, yasa
EDİTÖR YAYINLARI
dışı yollarla kopyalayarak veya taklit edilerek üretil-
• Telif hakkı, herhangi bir bilgi veya düşünce ürü- mesine denir.
nünün kullanılması ve yayılması ile ilgili hakların, • Ülkemizde korsanla mücadele için; 17.01.1987 ta-
yasalarla belirli kişilere verilmesidir. rihinde İlim ve Edebiyat Eserleri Sahipleri Meslek
• Telif hakkının süresi sınırsız olmayıp bu hak kişi- Birliği (İLESAM), Musiki Eserleri Sahipleri Mes-

lere belli bir süre için verilmektedir. lek Birliği (MESAM), Güzel Sanat Eseri Sahipleri
• Sembolü çember içinde bir “C” harfidir (©). Meslek Birliği (GESAM), Sinema Eseri Sahipleri
• Bu sembol telif haklarının korunduğunu belirtir ve (SESAM) kurulmuştur.
İngilizce “copyright” kelimesini ifade eder.
Fikir ve Sanat Eserleri Kanunuanunu
Fikir ve Sanat Eserleri K
PATENT HAKKI • Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu ile telif hakları
• Buluş sahibinin buluş konusu ürününü belirli bir düzenlenerek korunmuştur. Bu kanun ile korsan

süre üretme, kullanma, satma veya ithal etme yayıncılığa ağır cezalar getirilmiştir.
hakkıdır. Bu hakkı gösteren belgeye de patent • Çeşitli kuruluşlar aracılığıyla eserler uluslararası
denir. alanda korunmaktadır.
• Buluş sahibine, icat ettiği ürünün satışı, pazar- • Dünya Fikri Mülkiyet Örgütü (WIPO) bu örgüt-
lanması, çoğaltılması ve bir benzerinin üretilmesi lerden biridir. Anayasa’mızda da bu konuya ilgili
gibi alanlarda ayrıcalıklar getiren resmi bir belge madde bulunmaktadır.
ve unvandır.
• Buluşu yapılan bir ürün ya da sistemin bütün 1 1⒐82 Anayasası82 Anayasası
hakları patent sahibine ait olur ve ondan izinsiz
kullanılamaz. Madde 64: Devlet, sanat faaliyetlerini
ve sanatçıyı korur. Sanat eserlerinin
• Patent yasalarının amaçları şunlardır: ve sanatçının korunması, değerlendi-

› Buluş yapmayı, yenilik- rilmesi, desteklenmesi ve sanat sevgisinin yayıl-
leri ve yaratıcı fikri fa- ması için gereken tedbirleri alır.
aliyetleri teşvik etmek
için gerekli olan koru- • Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu çerçevesinde
mayı ve buluşlarla elde Türkiye’deki gazete ve dergiler dahilindeki her
edilen teknik çözümle- türlü yayın, müzik ve sinema gibi eserlere band-
rin sanayide uygulan- rol uygulaması getirilmiştir.
masını sağlamaktır. { Not: Bandrol; denetim puludur.
• Türkiye’de yeni buluş ve çalışmaları, üretici ve Bandrol uygulaması ile korsan yayın
mucitlerin haklarını koruma altına almak için Türk ürünlerinin kopyalanarak satışı engel-
Patent ve Marka Kurumu kurulmuştur. lenmeye çalışılmaktadır.