Page 44 - 6. SINIF DUBLEKS SOSYAL BİLGİLER DEFTERİM

ÖZETİN ÖZETİ 3. ÜNİTE: YERYÜZÜNDE YAŞAM

COĞRAFİ KONUMU ÖĞRENİYORUM

Kuzey Yarım Küre: Ekvator ile kuzey kutup noktası arasında
Geoit: Dünya’nın Ekvator’dan şişkin, kutuplardan basık olan kalan yarım küreye denir.
kendine özgü şekline denir.
Güney Yarım Küre: Ekvator ile güney kutup noktası arasında
Yer ekseni: Dünya iki ucundan şiş geçirilmiş bir portakalın, şişin kalan yarım küreye denir.
etrafında dönmesi gibi kendi çevresinde döner. Dünya’nın çev- Kutup Noktası: Yer ekseninin Dünya’yı kestiği kabul edilen yer-
resinde döndüğü kabul edilen doğru parçasına denir.
lere denir.
Ekvator: Dünya’yı tam ortadan ikiye ayırdığı varsayılan hayali Kuzey Kutup Noktası: Kuzey Yarım Küre’de olana denir.
çizgiye verilir.
Güney Kutup Noktası: Güney Yarım Küre’de olana denir.

Coğrafi Konum: Herhangi bir merkezin Dünya üzerindeki yerine denir. Paralel - meridyen (matematik konum) ve özel konumdan
oluşur.

Mutlak (Matematik) Konum

Paraleller Q Kutuplara gidildikçe Dünya’nın şeklinden dolayı bu mesafe
daralır.
Q Ekvator: Kutup noktalarına eşit uzaklıkta bulunan Dünya’yı
iki eşit parçaya bölen hayali çizgiye denir. Q Bütün meridyenler kutupta birleşir.

Q En büyük paralel dairesi ve başlangıç paraleli Ekvator’dur.
Türkiye’nin Mutlak Konumu ve Sonuçları
Q 90 Kuzey’de, 90 Güney’de olmak üzere 180 tanedir.
Q Türkiye 26°-45° doğu meridyenleri ile, 36°-42° kuzey
Q İki paralel arası uzaklık her yerde eşittir ve yaklaşık olarak paralelleri arasında yer almaktadır.
111 km’dir.
Q Türkiye, Ekvator’un kuzeyinde ve Greenwich’in doğusunda
Q Paralellerin boyları Ekvator’dan kutuplara doğru gidildikçe yer almaktadır.
kısalır. Dereceleri büyür. Birer derece aralıklarla çizilirler.
Q En doğu noktasında Iğdır (Dilucu), en batı noktasında
Meridyenler Çanakkale (Gökçeada - Avlaka Burnu), en kuzeyinde Sinop
(İnce Burun), en güneyinde ise Hatay (Beysun Köyü) bulu-
Q Bir kutuptan diğer kutba uzanan paralelleri dik kesen
hayali çizgilere meridyen denir. nur.

Q Başlangıç meridyeni Londra’nın Greenwich Kasabası’ndan Q En doğusu ile en batısı arasında 19 boylam vardır.
geçer. Q Türkiye’nin doğu ve batı genişliği fazla olmadığı için aynı
anda tek ortak saat kullanılır.
Q Başlangıç meridyeni Dünya’yı Doğu ve Batı Yarım Küre
olmak üzere 2’ye ayırır. Q Türkiye Orta Kuşak’ta yer alır.

Q 180’i doğuda 180’i batıda olmak üzere 360 meridyen yayı Q Mevsimler belirgin olarak yaşanır. Kışın cephesel yağışlar
vardır. görülür.
Q Ardışık iki meridyen arası mesafe sadece Ekvator’da 111 Q Dağların güney yamaçları, kuzey yamaçlarına göre daha
km’dir. sıcaktır. (bakı durumu)

Özel (Göreceli) Konum

Özel Konum: Dünya üzerindeki herhangi bir noktanın denizlere, boğazlara, önemli ticaret yollarına, maden yataklarına, komşula-
rına ve yer şekillerine göre konumudur.

44 Markaj Yayınları / 6. Sınıf Sosyal Bilgiler
MARKAJ YAYINLARI