Page 144 - 8. SINIF DUBLEKS FEN BİLİMLERİ DEFTERİM

ÖZETİN ÖZETİ ÜNİTE 6: ENERJİ DÖNÜŞÜMLERİ VE ÇEVRE BİLİMİ

Besİn Zİncİrİ Ve Enerjİ Akışı

Q Canlılar yaşamsal faaliyetlerini gerçekleştirebilmek, büyüyüp gelişebilmek, nesillerini devam ettirebilmek için enerjiye ihtiyaç
duyar. Canlılar bu enerjiyi de besinlerden sağlar.
Q Belirli bir alanda bulunan canlılar ile cansız çevrenin karşılıklı etkileşimi sonucu meydana gelen sisteme ekoloji denir.
Q Bir canlı besin olarak birden fazla türü kullanırken kendisi de birden çok türün besini olur. Bu durum zincirlerin birbirine
karışıp besin ağlarının oluşmasına neden olur.

Q Canlılar enerji ihtiyaçlarını karşılamaları bakımından üreticiler, tüketiciler ve ayrıştırıcılar olmak üzere üç gruba ayrılır.

1. Üreticiler

Q Fotosentez ile kendi besinini kendisi üreten canlılardır. Bu canlıların yapılarında klorofil bulunur.

Q Üretici canlılar ürettikleri besinlerin bir kısmını kendi enerji
ihtiyaçlarında bir kısmını ise depolarlar.

Q Bu grupta bitkiler, mavi – yeşil algler, öglena ve bazı bakteriler
bulunur.

Q Ürettikleri besinlerin bir kısmını kendileri tüketirken bir kıs-
mını da depo ederler.

2. Tüketiciler

Q Kendi besinini üretemeyen, çevrelerindeki bitki ya da hayvanlarla beslenen canlılardır.
Q Otçul (Birincil Tüketici): Üreticileri tüketerek beslenen canlılar-
dır. Koyun, keçi, sincap, zürafa otçul canlılardır.
Q Etçil (İkincil Tüketici): Otobur hayvanlarla beslenen canlılardır.
Aslan, yılan, kaplan, yırtıcı kuşlar etçil canlılardır.
Q Hem otçul hem de etçiller (Üçüncül Tüketici, Hepçil): Hem etçil
hem otçullara hepçil denir. İnsan, ayı, maymun, kaplumbağa, bazı balıklar, domuz, fare ve bazı kuşlar hem etçil hem otçul
canlılardır.

3. Ayrıştırıcılar

Q Topraktaki canlı kalıntılarını sindirerek besin ihtiyaçlarını karşılayan canlılardır.
Q Bazı bakteri türleri ve bazı mantarlar ayrıştırıcı olarak besle-
nirler.
Q Ayrıştırıcılar, ölen canlıları toprağa karıştırarak doğadaki
madde döngüsünün devam etmesini sağlarlar.
Q Beslenmeleri sayesinde toprağın mineral yönünden zenginleş-
mesini sağlarlar.
Q Toprağa karışan kimyasal maddeler bitkiler tarafından fotosentez olayında kullanılır.
Q Üreticilerin besin üretmesi için gerekli kimyasal maddeleri ayrıştırıcılar sağlar.

MARKAJ YAYINLARI
144 Markaj Yayınları / 8. Sınıf Fen Bilimleri