Page 6 - 8. SINIF DUBLEKS FEN BİLİMLERİ DEFTERİM

ÖZETİN ÖZETİ ÜNİTE 1: MEVSİMLER VE İKLİM

MEVSİMLERİN OLUŞUMU

Dünya’nın Şekli Dünya’nın Küresel Şeklinin Sonuçları

Q Ekvator’dan kutuplara doğru
Kuzey Yarım Küre gidildikçe Güneş ışınlarının geliş
açısı küçülür.
Q Ekvator’dan kutuplara doğru
Güney Yarım Küre
Yengeç Dönencesi
gidildikçe Güneş ışınlarının geliş
Ekvator
açısı küçüldüğünden birim yüzeye
gelen ışık miktarı azalır.
Yer Ekseni
Oğlak Dönencesi
Q Ekvator’dan kutuplara gidildikçe gölge boyları uzar.
Aydınlanma Çizgisi
Q Ekvator’dan kutuplara gidildikçe iklim ve bitki örtüsü
Q Dünya’nın kutuplardan basık Ekvator’dan şişkin kendine
özgü küresel şekline geoid denir. özellikleri değişir.
Q Kuzey ve Güney Yarım Küre olarak Dünya’yı paralel olarak
iki eş parçaya böldüğü varsayılan hayali çizgiye Ekvator adı Dünya’nın Günlük Hareketi
verilir.
Q Ekvator’un kuzeyinde kalan yarım küreye Kuzey Yarım Q Dünya’nın kendi ekseni etrafında
Küre, güneyinde kalan yarım küreye ise Güney Yarım Küre batıdan doğuya doğru 24 saatte
denir. bir tur atmasına günlük hare-
Q Kuzey Yarım Küre’de olan dönenceye Yengeç Dönencesi, ket denir. Dünya’nın bu hareketi
Güney Yarım Küre’de olan dönenceye Oğlak Dönencesi adı sonucunda:
verilir. 5 Gündüz ve gece oluşur.
Q Kuzey ve Güney kutuplarını Dünya’nın merkezinden geçe- 5 Güneş ışınlarının bir noktaya
rek birleştiren hayali çizgiye eksen denir. Dünya’nın bir düşme açısı, gün içinde sürekli değişir.
dönme ekseni vardır. Dünya’nın dönme ekseni 23°27' (23
derece 27 dakika) lık bir açı ile eğik durmaktadır. 5 Gündüz ve gece sıcaklık farkı oluşur.

Dünya’nın Yıllık Hareketi

Q Dünya Güneş etrafındaki dolanımını 365 gün 6 saatte 21 Mart
tamamlar. Bu harekete yıllık hareket denir. 21 Haziran 21 Aralık
Q Dünya, Güneş çevresinde elips şeklindeki yörüngeyi takip
ederek döner.
Q Gök cisimlerinin başka bir gök cismi çevresinde dolanırken
izlediği yola yörünge denir. 23 Eylül
Q Yörüngenin oluşturduğu düzleme ise yörünge düzlemi ya da dolanma düzlemi adı verilmektedir.

Dünya’nın Yörüngesinin Elips Olmasının Sonuçları

Q Dünya’nın elips şeklindeki yörünge üzerinde hareketi esnasında Güneş’e olan uzaklığı değişir.
Q Dünya’nın Güneş’e en yakın olduğu 3 Ocak tarihine günberi, Güneş’e en uzak olduğu 4 Temmuz tarihine ise günöte denir.
Q Dünya’nın yörünge üzerindeki hareketi sırasında Güneş’e yaklaştığı dönemlerde hızı artarken, uzaklaştığı dönemlerde hızı azalır.
Q Mevsimlerin oluşmasında Dünya’nın Güneş’e olan mesafesi etki etmez.

6 Markaj Yayınları / 8. Sınıf Fen Bilimleri
MARKAJ YAYINLARI