Page 68 - 8. Sınıf VIP T.C. İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük Soru Bankası

68 T.C. İNKILAP TARİHİ VE ATATÜRKÇÜLÜK

3 I. TBMM kendisine yönelik ayaklanmaları 5 Kurtuluş Savaşı sırasında Osmanlı yöneti-
bastırmak ve otoritesini sağlamak ama- mi tarafından kışkırtılan cahil kitlelerin yanı
cıyla 29 Nisan 1920’de Hıyanet-i Vataniye sıra asker kaçaklarının, disiplin altına gir-
Kanunu’nu çıkardı. Bu kanuna göre söz, mek istemeyen millîs liderlerinin ve bağım-
yazı ve hareketleriyle TBMM’ye saldırıda sız devlet kurmayı amaçlayan azınlıkların
bulunanlar vatan haini sayılarak en ağır TBMM’ye karşı ayaklandıkları görülmüştür.
şekilde cezalandırılacaktı. Meclis bu ka- Buna göre çıkan ayaklanmaların;
nunun etkili bir şekilde uygulanması için
İstiklâl Mahkemelerini kurdu. Üyeleri millet- I. meclis hükûmet sistemi,
vekilleri arasından seçilen bu mahkemeler II. ülke bütünlüğü,
B) Meclis güçler birliği ilkesiyle hareket YAYINEVİ
düşmanla iş birliği yapanları asker kaçak-
III. düzenli ordu,
larını, ayaklanmacıları ve Millî Mücadele’ye
zarar veren diğer suçluları yargılayıp ce-
IV. yeni devlet düzeni
zalandıracaktı. Seyyar mahkemeler olarak
durumlarından hangilerini hedef aldığı
çalışan İstiklâl Mahkemeleri, bir bölgedeki
söylenebilir?
ayaklanmanın bastırılmasının ardından o
bölgeye gidiyor ve suçluları yargılayıp ce-
B) I ve IV
A) I ve III
zalandırılmasını sağlıyordu.
C) II, III ve IV
D) I, II ve III
Buna göre aşağıdaki yargılardan hangi-
sine ulaşılamaz?
EDİTÖR 6 Mustafa Kemal I. TBMM’ye karşı ayak-
A) İstiklâl Mahkemeleri sadece TBMM’ye
karşı ayaklanmalarda görev yapmıştır.
etmektedir.
C) Hıyanet-i Vataniye Kanunu yalnızca sal-
dırıda bulunanlar için çıkarılmamıştır.
lanmalarla ilgili olarak şunları söylemiştir;
D) İstiklâl Mahkemeleri çalıştığı bölgeler-
“İstanbul’da Damat Ferit Paşa Kabinesi ve
de daimi değildir.
bütün menfi (olumsuz) ve hain teşkilatın
4 TBMM, kendisine karşı çıkarılan ayaklan-
içindeki bütün isyan teşkilatı, bütün düş-
manlar ve Yunan ordusu el birliği ile aley-
malara karşı sert önlemler alırken bile, pa-
dişahı doğrudan karşısına almamaya ça- vücuda getirdiği blok ve bu blokun Anadolu
himizde faaliyete geçtiler.
lışmış, padişahın İtilaf Devletleri’nin tutsağı Mustafa Kemal’in bu ifadelerle aşağıda-
olduğunu, amacının halife ve padişahı da kilerden hangisini vurguladığı söylene-
kurtarmak olduğunu söylemiştir.
bilir?
TBMM’nin bu tutumu aşağıdaki amaçla- A) TBMM’nin İtilaf Devletleri denetiminde
rından hangisiyle açıklanabilir?
olduğunu
A) İstanbul Hükûmeti ile iyi ilişkiler kurmak
B) İç ve dış tehditlerin ülke bütünlüğünü
B) Saltanat yanlısı olduğunu göstermek bozduğunu
C) Ulusal birliğin bozulmasını engellemek C) İstanbul Hükûmetinin Anadolu hareke-
tini desteklediğini
D) Ayaklanmaların bastırılmasında Os-
manlı yönetiminin desteğini almak D) İsyanların tek bir sebebe bağlı olduğunu