Page 557 - 8. SINIF VIP TÜM DERSLER KONU ANLATIMLI - EDİTÖR YAYINLARI
P. 557
II. DÜNYA SAVAŞI VE SAVAŞIN TÜRKIYE’YE ETKILERI - TÜRKIYE'NIN ÇOK PARTILI HAYATA GEÇIŞIA SAVAŞI VE SAVAŞIN TÜRKIYE’YE ETKILERI - TÜRKIYE'NIN ÇOK PARTILI HAYATA GEÇIŞI
II. DÜNY 7. ÜNİTE 557
II. DÜNYA SAVAŞI VE SAVAŞIN TÜRKİYE’YE • Birleşmiş Milletler’in kuruluşu için San Francisco’da
ETKİLERİ bulunan Türk Heyeti, Türkiye’de tek partili yönetime
son verileceğini ve yeni partilerin kurulacağını açık-
Savaşın Sebepleri lamıştı.
• I. Dünya Savaşı sonrası imzalanan antlaşmaların ağır • Türkiye 1945 yılında çok partili hayata geçerek de-
hükümler içermesi ve devletler arasındaki sorunları mokrasiye geçiş için gereken şartları oluşturmaya
çözüme kavuşturamaması başladı.
• Dünya barışını sağlamak amacıyla kurulan Milletler
Cemiyeti’nin görev ve sorumluluklarını yerine getire- Demokrat Partinin Kurulması
memesi ve I. Dünya Savaşı’na neden olan silahlanma • CHP’den ayrılan milletvekilleri Celal Bayar, Fuad Köp-
yarışının artarak devam etmesi rülü, Refik Koraltan ve Adnan Menderes tarafından 7
EDİTÖR YAYINLARI
• Almanya’nın Italya ve Japonya ile blok oluşturarak Ocak 1946 yılında Demokrat Parti kurulmuştur.
“Mihver Devletler”, Ingiltere’nin, Fransa ve SSCB ile • 1950 genel seçimlerini Demokrat Parti kazanarak 27
birleşerek “Müttefik Devletler bloklarını” oluşturması
yıllık CHP iktidarlığına son vermiştir.
Savaşın Başlaması ve Gelişmesi • Ülkemizde ilk kez birden fazla partinin katıldığı 1946
• Almanya, Polonya’yı işgal ederek II. Dünya Savaşı’nı seçimleri ile başlayan çok partili demokratik hayat as-
başlattı. keri müdahalelerle zaman zaman kesintiye uğramıştır.
• Italya Arnavutluk ve Habeşistan’a saldırdı. Savaşın Türkiye’ye Etkileri
• Japonya Çin'in bir bölümünü işgal ederek Almanya’nın •
yanında savaşa girdi ve ABD’ye saldırdı. Türkiye savaşa katılmamasına rağmen savaşın ortaya
çıkardığı ağır ekonomik şartların etkisiyle sanayi ve
• Müttefik SSCB de I. Dünya Savaşı sonrası Batı politi- tarım üretiminde önemli düşüşler yaşadı ve dış ticaret-
kasını değiştirerek Orta Asya’ya yöneldi. geriledi.
• Ingiltere ve Fransa’nın da katılmasıyla savaş alanı ge- • Temel tüketim maddelerinin fiyatlarında ise büyük ar-
nişledi. tışlar oldu.
Savaşın Sonucu • “Millî Koruma Kanunu” ile üretim, dağıtım ve tüketim
• Mihver Devletler yenildi. Almanya doğu ve batı olmak ilişkileri tümüyle devlet kontrolü altına alındı.
üzere ikiye ayrıldı. • Devlet bu kanuna dayanarak Petrol Ofisi, Et ve Balık
• Sömürge altındaki devletlerin birçoğu bağımsızlığını Kurumu gibi bazı kurumlar kurdu.
kazandı. • Ayrıca yeni vergiler (Varlık Vergisi ve Toprak Mahsül-
• Birleşmiş Milletler Teşkilatı kuruldu. Insan Hakları Ev- leri Vergisi) koyarak artan savunma giderlerini karşı-
lamaya çalıştı.
rensel Bildirgesi yayınlandı. •
• Dünyada iki kutuplu ( Doğu Bloku - Batı Bloku) düzen Ticaret Ofisi ve Iaşe Müsteşarlığı gibi yeni kurumlar
oluşturuldu. Bu kurumlar temel tüketim mallarının kar-
başladı. ne ile dağıtım kontrolünün yanı sıra iç ve dış ticarette
fiyatları tespit etme gibi görevleri de üstlendi.
İkinci Dünya Savaşı’nda Türkiye’nin Tutumu
• Türkiye kendini savaş dışında tutmak için denge siya- • 1940’ta çıkarılan bir kanunla köylülerin kendi yörele-
rinde ve pratik bilgilerle eğitilmesini öngören Köy Ens-
seti izledi. titüleri kuruldu.
• 4-11 Şubat 1945 tarihlerinde yapılan Yalta Konferan- • 11 Haziran 1945’te arazisi olmayan köylüye toprak da-
sı’ndan sonra Ingiltere dünya barışının sağlanacağı ğıtmak için Çiftçiyi Topraklandırma Kanunu çıkarıldı.
San Francisco Konferansı’na katılabilmesi için Türki- Ancak uygulanamadı.
ye’nin savaşa girmesi gerektiğini bildirdi.
• Türkiye’de 23 Şubat 1945’te, Almanya ve Japonya’ya • II. Dünya Savaşı’nın olumsuz etkileri Türk edebiyatına
da yansıdı. Türk yazar ve şairleri daha çok sosyal ger-
sembolik olarak savaş ilan etti. çekçilik akımının etkisinde kalarak ülkenin içinde bu-
• Türkiye savaş sonrası BM'ye üye olarak Batı Bloku lunduğu sosyal değişim ve gelişmeyi bütün yönleriyle
yanlısı bir politika yürüteceğini gösterdi. eserlerinde işlediler.