Page 557 - 8. SINIF VIP TÜM DERSLER KONU ANLATIMLI - EDİTÖR YAYINLARI
P. 557

II. DÜNYA SAVAŞI VE SAVAŞIN TÜRKIYE’YE ETKILERI - TÜRKIYE'NIN ÇOK PARTILI HAYATA GEÇIŞIA SAVAŞI VE SAVAŞIN TÜRKIYE’YE ETKILERI - TÜRKIYE'NIN ÇOK PARTILI HAYATA GEÇIŞI
            II. DÜNY                                                                        7. ÜNİTE   557
            II. DÜNYA SAVAŞI VE SAVAŞIN TÜRKİYE’YE           •   Birleşmiş Milletler’in kuruluşu için San Francisco’da
            ETKİLERİ                                           bulunan Türk Heyeti, Türkiye’de tek partili yönetime
                                                               son verileceğini ve yeni partilerin kurulacağını açık-
            Savaşın Sebepleri                                  lamıştı.
            •   I. Dünya Savaşı sonrası imzalanan antlaşmaların ağır   •   Türkiye 1945 yılında çok partili hayata geçerek de-
               hükümler  içermesi  ve  devletler  arasındaki  sorunları   mokrasiye  geçiş  için  gereken  şartları  oluşturmaya
               çözüme kavuşturamaması                          başladı.
            •   Dünya barışını sağlamak amacıyla kurulan Milletler
               Cemiyeti’nin görev ve sorumluluklarını yerine getire-  Demokrat Partinin Kurulması
               memesi ve I. Dünya Savaşı’na neden olan silahlanma   •   CHP’den ayrılan milletvekilleri Celal Bayar, Fuad Köp-
               yarışının artarak devam etmesi                  rülü, Refik Koraltan ve Adnan Menderes tarafından 7
       EDİTÖR YAYINLARI
            •   Almanya’nın  Italya  ve  Japonya  ile  blok  oluşturarak   Ocak 1946 yılında Demokrat Parti kurulmuştur.
               “Mihver Devletler”, Ingiltere’nin, Fransa ve SSCB ile   •   1950 genel seçimlerini Demokrat Parti kazanarak 27
               birleşerek “Müttefik Devletler bloklarını” oluşturması
                                                               yıllık CHP iktidarlığına son vermiştir.
            Savaşın Başlaması ve Gelişmesi                   •   Ülkemizde ilk kez birden fazla partinin katıldığı 1946
            •   Almanya, Polonya’yı işgal ederek II. Dünya Savaşı’nı   seçimleri ile başlayan çok partili demokratik hayat as-
               başlattı.                                       keri müdahalelerle zaman zaman kesintiye uğramıştır.
            •   Italya Arnavutluk ve Habeşistan’a saldırdı.  Savaşın Türkiye’ye Etkileri
            •   Japonya Çin'in bir bölümünü işgal ederek Almanya’nın   •
               yanında savaşa girdi ve ABD’ye saldırdı.        Türkiye savaşa katılmamasına rağmen savaşın ortaya
                                                               çıkardığı ağır ekonomik şartların etkisiyle sanayi ve
            •   Müttefik SSCB de I. Dünya Savaşı sonrası Batı politi-  tarım üretiminde önemli düşüşler yaşadı ve dış ticaret-
               kasını değiştirerek Orta Asya’ya yöneldi.       geriledi.
            •   Ingiltere ve Fransa’nın da katılmasıyla savaş alanı ge-  •   Temel tüketim maddelerinin fiyatlarında ise büyük ar-

               nişledi.                                        tışlar oldu.

            Savaşın Sonucu                                   •   “Millî Koruma Kanunu” ile üretim, dağıtım ve tüketim
            •   Mihver Devletler yenildi. Almanya doğu ve batı olmak   ilişkileri tümüyle devlet kontrolü altına alındı.

               üzere ikiye ayrıldı.                          •   Devlet bu kanuna dayanarak Petrol Ofisi, Et ve Balık
            •   Sömürge altındaki devletlerin birçoğu bağımsızlığını   Kurumu gibi bazı kurumlar kurdu.

               kazandı.                                      •   Ayrıca yeni vergiler (Varlık Vergisi ve Toprak Mahsül-
            •   Birleşmiş Milletler Teşkilatı kuruldu. Insan Hakları Ev-  leri Vergisi) koyarak artan savunma giderlerini karşı-
                                                               lamaya çalıştı.
               rensel Bildirgesi yayınlandı.                 •
            •   Dünyada iki kutuplu ( Doğu Bloku - Batı Bloku) düzen   Ticaret Ofisi ve Iaşe Müsteşarlığı gibi yeni kurumlar
                                                               oluşturuldu. Bu kurumlar temel tüketim mallarının kar-
               başladı.                                        ne ile dağıtım kontrolünün yanı sıra iç ve dış ticarette

                                                               fiyatları tespit etme gibi görevleri de üstlendi.
            İkinci Dünya Savaşı’nda Türkiye’nin Tutumu
            •   Türkiye kendini savaş dışında tutmak için denge siya-  •   1940’ta çıkarılan bir kanunla köylülerin kendi yörele-
                                                               rinde ve pratik bilgilerle eğitilmesini öngören Köy Ens-
               seti izledi.                                    titüleri kuruldu.
            •   4-11 Şubat 1945 tarihlerinde yapılan Yalta Konferan-  •   11 Haziran 1945’te arazisi olmayan köylüye toprak da-
               sı’ndan  sonra  Ingiltere  dünya  barışının  sağlanacağı   ğıtmak için Çiftçiyi Topraklandırma Kanunu çıkarıldı.
               San Francisco Konferansı’na katılabilmesi için Türki-  Ancak uygulanamadı.
               ye’nin savaşa girmesi gerektiğini bildirdi.
            •   Türkiye’de 23 Şubat 1945’te, Almanya ve Japonya’ya   •   II. Dünya Savaşı’nın olumsuz etkileri Türk edebiyatına
                                                               da yansıdı. Türk yazar ve şairleri daha çok sosyal ger-
               sembolik olarak savaş ilan etti.                çekçilik akımının etkisinde kalarak ülkenin içinde bu-
            •   Türkiye savaş sonrası BM'ye üye olarak Batı Bloku   lunduğu sosyal değişim ve gelişmeyi bütün yönleriyle
               yanlısı  bir politika yürüteceğini gösterdi.    eserlerinde işlediler.
   552   553   554   555   556   557   558   559   560   561   562