Page 114 - 8. SINIF DUBLEKS TÜRKÇE DEFTERİM
P. 114

ETKİNLİK DEFTERİ                                                          9. BÖLÜM: FİİLDE ÇATI


         10.    Özne- Yüklem İlişkisi, Nesne-Yüklem İlişkisi

         Etkinlik  Aşağıdaki metinde yer alan altı çizili fiilleri çatısına göre inceleyip ilgili kutucuklara yerleştiriniz.



           Bugün de eş dost ziyaretlerinde ikramın başını çeken                   Etken Fiiller
                                                                       arardı              dillerden düşmezdi
        kahve, öyle gelişigüzel pişirilmez. Pişirilirse konuğa say-
                                                                       yeniler                   ister
        gısızlık sayılır. Hele ziyarete gelen konuk, bir ehlikeyif, bir   tazeler               demiştik
                                                                      kapı açar               bırakmazlar
        kahve tiryakisi ise kahveden, kahveyi getirene kadar bir
                                                                       olurdu                  ağır basar
        “tazelik” arardı. Kahve üzerine söylenen şu beyit o gün-      başlarlar                  içer
        lerde söylenirdi:

        Ehlikeyfin keyfini kim yeniler, kim tazeler?

        Taze elden, taze pişmiş, taze kahve tazeler.                             Edilgen Fiiller

           Ardından da hemen şu beyit okunurdu:
                                                                                   pişirilmez
        Ehlifkeyfe kahve verse tazeler,                                             sayılır
                                                                                   söylenirdi
        Ehlikeyfin keyfini yelpazeler.
                                                                                   okunurdu
           Kahve  tiryakileri  kahvesiz  edemezlerse  de  aslında

        kahve  eş,  dost,  yârenin  bir  arada  sohbetine  kapı  açar;

        daha doğrusu bu sohbetin ön sözü olurdu. Kahvenin ve

        kahvehanenin birer bahane, istenilenin dostlarla sohbet                  Geçişli Fiiller

        etmek olduğunu ifade eden şu beyit dillerden düşmezdi:         arardı

        Gönül ne kahve ister, ne kahvehane                             yeniler                  demiştik
                                                                       tazeler                bırakmazlar
        Gönül sohbet ister, kahve bahane.                               ister                    içer
                                                                       olurdu
           Anadolu’da konukseverliğin başını kahve çeker, de-

        miştik. Gerçekten öyle. Konuk olduğunuz köy ve kasa-

        balarda bir kahve içirmeden sizi bırakmazlar. Birçok böl-
                                                                                Geçişsiz Fiiller
        gede bu ikram daha da ağır basar. Güney Anadolu’da ve

        Kıbrıs köylerinde kahvehaneye gelen konuk, önce selam
                                                                      kapı açar               pişirilmez
        verip kimin masasına oturmuşsa onun bir kahvesini içer.   dillerden düşmezdi            sayılır
                                                                     ağır basar               söylenirdi
        Ondan sonra kahvehanede bulunanlar, teker teker ikra-         başlarlar                okunurdu

        ma başlarlar.


        114   Markaj Yayınları / 8. Sınıf Türkçe
                                         MARKAJ YAYINLARI
   109   110   111   112   113   114   115   116   117   118   119