Page 20 - 8. SINIF DUBLEKS TÜRKÇE DEFTERİM

ÖZETİN ÖZETİ 1. BÖLÜM: SÖZCÜKTE ANLAM

SÖZ SANATLARI

Benzetme (Teşbih)

Q Anlatımı kuvvetlendirmek için aralarında değişik yönlerden ilgi bulunan iki şeyden zayıf olanın kuvvetli olana benzetilmesine
benzetme (teşbih) denir.

» Can kafeste durmaz uçar. » Bursa’nın Karacabey ilçesinde yer alan Longoz Ormanı yeşil bir cenneti
Dünya bir han, konan göçer. andırıyor. Bu güzel yerde piknik yapabilir, denize girebilir veya kuş göz-
Ay dolanır, yıllar geçer. lemciliği yapabilirsiniz.
Dostlar beni hatırlasın. Orman alanı, cennete benzetilmiştir.
Dünya, hana benzetilmiştir.

NOT

Q Tam bir benzetmede benzeyen, kendisine benzetilen, benzetme edatı ve benzetme yönü adı verilen dört öge bulunur. Ben-
zetme yapılırken bazen bu dört ögenin hepsi kullanılmayabilir.
5 Benzeyen: Benzetmede zayıf olandır. 5 Benzetme yönü: Benzetilende bulunan özellik, nitelik.
5 Kendisine benzetilen: Benzetmede güçlü olandır. 5 Benzetme edatı: Genellikle “gibi” edatı kullanılır.

» Berkay keçi gibi inatçıdır. Berkay keçi gibi inatçıdır
Berkay inatçı olması yönüyle keçiye
benzetilmiştir. benzeyen kendisine benzetilen benzetme edatı benzetme yönü

Kişileştirme (Teşhis)

Q İnsana ait özelliklerin insan dışındaki varlıklara verilmesiyle gerçekleştirilen sanata kişileştirme (teşhis) denir.

» O çay ağır akar, yorgun mu bilmem, » Dinmiş denizlerin şarkısı, rüzgâr uyumakta
Mehtabı hasta mı, solgun mu bilmem. Körfez düşünür, Kanlıca mahzundur uzakta.
(Çaya insana ait özellikler verilerek çay kişileştirilmiştir.) (Rüzgâr, körfez ve Kanlıca kişileştirilmiştir.)

» Aynalar bakmayın yüzüme dik dik, » Ağaç, çok sevdi çocuğu,
İşte yakalandık, kelepçelendik Öperdi altın saçlarından
Dudakları olaydı!
(Aynalara, insana özgü olan “dik dik bakma” özelliği verilerek
kişileştirme yapılmıştır.) (İnsana ait olan sevme, öpme ve dudakları olma özellikleri
ağaca verilerek, ağaç kişileştirilmiştir.)
» Bir bulut gezer yayla yayla Anadolu’yu
Bir baştan bir başa selâm götürür.

(Bulut kişileştirilmiş.)

20 Markaj Yayınları / 8. Sınıf Türkçe
MARKAJ YAYINLARI