Page 22 - 9. SINIF KİMYA FAVORİ DEFTERİM

ÖZETİN ÖZETİ Ünite 1: Kimya Bilimi

KİMYA UYGULAMALARINDA İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ

Kimya Laboratuvarlarında Uyulması Kimyasal Maddelerin İnsan
Gereken İş Sağlığı ve Güvenliği Kuralları Sağlığı ve Çevreye Etkileri

Laboratuvar Güvenlik Kuralları Q Canlı organizmalar tarafından ihtiyaç duyulan temel ele-

Q Kimya laboratuvarlarında laboratuvar önlüğü ve kapalı ment ve bileşiklerin insan sağlığına ve çevreye etkileri
ayakkabı giyilmelidir. aşağıda verilmiştir.
Q Laboratuvarda yiyecek - içecek tüketilmemeli, sakız çiğnen- Sodyum (Na): Vücutta su dengesinin korunması, besinlerin
memeli ve cep telefonu kullanılmamalıdır. hücre duvarından geçişi, kas ve sinir fonksiyonlarının çalışma-
Q Çatlak, kırık ve kirli cam eşyalar kullanılmamalıdır. sında rol oynar.
Q Kimyasal maddeler koklanmamalı, tadına bakılmamalı ve Potasyum (K): Vücuttaki sıvıların iyon dengesini korumada ve
çıplak elle dokunulmamalıdır. kandaki glikoz düzeyini belirlemede görev alır.
Q Sıvılar pipetle aktarılırken mutlaka puar kullanılmalıdır. Demir (Fe): DNA sentezinde görev alır. Hemoglobinin ve bazı
Q Derişik asit çözeltisi seyreltilirken yavaşça su içerisine enzimlerin yapısında bulunur.
asit dökülmelidir. Kalsiyum (Ca): Kemiklerin temel bileşeni olup iskelet ve diş-
Q Uçucu ve yanabilen maddeler (alkol, aseton gibi) açık aleve lerin korunmasında gereklidir. Hayvan iskeletlerinde, dişte,
uzak tutulmalıdır. yumurta kabuğunda ve mercanda bulunur.
Q Katı ve sıvı atıklar, etiketlerle belirlenmiş atık kaplara
atılmalı, lavabolara dökülmemelidir. Magnezyum (Mg): Kemiklerin, dişlerin, kasların ve sinirlerin
gelişmesi için gereklidir. Yeşil yapraklı bitkilerin klorofilinde
Güvenlik Uyarı İşaretleri yer alır.
Su (H O): Vücut sıcaklığının dengelenmesi, maddelerin vücutta
2
Yanıcı: Yanıcı ve patlayıcıdır. Alkol, aseton ve taşınması ve çözünmesi, toksinlerin atılması ve böbreklerin
benzin gibi. çalışması gibi görevler üstlenir.
Q Yeryüzünde bulunan bazı element ve bileşiklerin insan sağ-
Patlayıcı: Kıvılcım, alev, ısınma, vurma, çarpma ve lığı ve çevre üzerindeki zararlı etkileri aşağıda verilmiştir.
sürtünme gibi etkilerle patlayabilir. Dinamit gibi.
Cıva (Hg): Böbrek, sinir sistemi, beyin fonksiyonları ve
DNA’da hasarlara neden olur.
Yakıcı: Maddelerin yanmasına neden olur. Oksi-
jen ve hidrojen peroksit gibi. Kurşun (Pb): Hemoglobinde ve sinir sisteminde bozunmaya,
kan basıncında yükselmeye, çocuklarda davranış bozukluk-
larına neden olabilir. Toksik kirletici olup benzinin yanması
Aşındırıcı (Korozif): Canlı dokuyu tahrip eder, sonucu havaya karışır.
demiri paslandırır. Asitler ve bazlar gibi.
Karbon dioksit (CO ): Sera gazlarından biri olup küresel ısın-
2
maya ve iklim değişikliğine neden olur.
Tahriş Edici: Deri ve göze hasar verir. Çamaşır
suyu ve etil alkol gibi. Azot dioksit (NO ): Atmosferdeki su buharı ile tepkimeye
2
girerek oluşturduğu HNO (nitrik asit) asit yağmurlarına
3
neden olur.
Toksik (Zehirli): Ağız, deri ve solunum yolu ile
zehirlenmelere neden olur. Klor gazı gibi. Kükürt trioksit (SO ) Atmosferdeki su buharı ile tepkimeye
3
girerek oluşturduğu H SO (sülfürik asit) asit yağmurlarına
4
2
Çevreye Zararlı: İnsan ve çevre sağlığına neden olur.
zararlıdır. Plastik ve piller gibi. Karbon monoksit (CO): Dokulara oksijen taşıyan hemoglo-
bine bağlanarak vücuttaki oksijen miktarını azaltır.
Radyoaktif: Canlı dokuda ciddi hasarlara yol Klor (Cl ): Klorlu çamaşır suyu (NaClO) ile tuz ruhu (HCl)
2
açar. Nükleer santral sızıntıları gibi. karıştırılırsa öldürücü klor gazı oluşur.

22 Markaj Yayınları / 9. Sınıf Kimya
MARKAJ YAYINLARI