Page 9 - 9. SINIF BİYOLOJİ PARAGRAF - GİRİŞ YAYINLARI

3. ünİte: canlılar dünyaSı PARAGRAF TESTİ 1

1 3 Protistler ve bitkiler âlemi arasında sayılan mantarların

I� Canlıları sınıflandırmak için gerekli olan bütün kural durumu değerlendirilmemişti. Protistler karmaşık bir
ve kriterleri belirleyen bilim dalına ise taksonomi adı âlemdi. Önerilen sınıflandırma modeline mantarlar adı
verilir. altında beşinci bir âlem daha ilave edildi. 1969'da öneri-
len beş âlemli sınıflandırma sistemi; hızla yaygınlaşarak
II� Doğadaki canlıların benzerlik ve farklılıklarına ayrıca standart hâle geldi ve bu sınıflandırma bazı iyileştirme-
akrabalık derecelerine göre gruplandırılmasına sınıf- lerle günümüzde de hâlâ kullanılmaktadır. Bu sınıflan-
landırma (sistematik) denir. dırma modelinde dikkate alınan temel ölçüt canlıların

III� Taksonomi terimi, Yunanca taksis (düzenleme-sıra- beslenme farklılıklarıdır. 1970'li yıllarda gen dizilimleri
lama) ve nomos (yasa) sözcüklerinin birleşiminden karşılaştırılarak ve küçük ribozamal RNA parçacıkları kul-
türetilmiştir. lanılarak arkeler tanımlanmıştır. Böylece canlılar bakteri,
Numaralandırılmış metinlerin “giriş-gelişme-sonuç” arke ve ökaryotlar olmak üzere üç ana gruba ayrılmıştır.
GİRİŞ YAYINLARI
şeklinde sıralanmış hali aşağıdakilerin hangisinde Parçadan hareketle aşağıdakilerin hangisine ulaşı-
doğru verilmiştir? lamaz?
A) I - II - III B) II - III - I A) 20. yüzyılda mantarlarla ilgili değerlendirme yapıl-
C) II - I - III D) III - I - II mıştır.
E) III - II - I B) Mantarların sonradan dahil edildiği sınıflandırmada
önceleri dört sistem vardı.
C) Mantarlarla ilgili 1969'da ileri sürülen sınıflandırma
hâlen geçerliliğini korumaktadır.

D) Mantarlarla ilgili sınıflandırmada ana dayanak bes-
lenmedeki başkalıklardır.
E) Canlılar üç gruba ayrılarak çalışmalar sonlandırılmış-
2 Canlıları sınıflandırmanın amaçları arasında; tır.

◆ Benzer özelliklere sahip canlıların farklı şekillerde
isimlendirilmesi ve gruplandırılması sonucu meydana
gelebilecek karışıklıkları engelleyerek bilim insanları 4 Sınıflandırma günümüzde, canlıların akrabalık derecele-
arasında iletişim ve dil birliği sağlamak,
rine göre yapılmakta ve canlıların tüm biyolojik karakter-
◆ Canlıların sınıflandırılması sonucu elde edilen bilgi- leri göz önünde bulundurulmaktadır. Bu çeşit sınıflandır-
leri, o gruba dâhil bireylerin tamamı için geçerli saya- maya doğal (filogenetik) sınıflandırma denir. Filogenetik
rak zaman kaybını en aza indirmek, sınıflandırmada zorunlu kalınmadıkça doku ve organla-

◆ Dünya üzerinde yaşamış ve nesilleri tükenmiş eski rın görev benzerliği dikkate alınmaz. Türleri birbirinden
türler ile yeni türleri karşılaştırmak, akrabalık derece- ayırmak için belirli taksonomik karakterler dikkate alınır.
lerini belirlemek, yeni bulunan türlerin tanımlanmasını Filogenetik sınıflandırmada canlıların akrabalık dere-
ve adlandırılmasını kolaylaştırmak sıralanabilir. cesini tespit etmek için embriyonel gelişim evrelerinin
benzerliği, biyokimyasal özelliklerin benzerliği, hücresel
Buna göre aşağıdakilerden hangisi canlılarda sınıf-
landırmanın amaçları arasında sayılamaz? yapılarının benzerliği, organların kökeni (homoloji) gibi
taksonomik kriterler kullanılır.
A) Ekolojik ve ekonomik kaynakları tespit etmek
Buna göre aşağıdakilerden hangisi canlıların biyolo-
B) Yeni bulunacak bitki veya hayvanları sınıflandırarak jik özelliklerine göre akrabalık derecelerinin belirlen-
vermek mesinde etkili değildir?
C) Biyolojik çeşitliliği ve bunun dünya üzerindeki dağılı-
mının nasıl olduğunu anlamayı kolaylaştırmak A) DNA ve protein benzerliği
D) Canlı türlerini birbirinden ayırt edebilecek genelge- B) Vücut simetrisinin benzerliği
çer bir sistem oluşturarak vakitten tasarruf etmek C) Anatomik benzerlikler
E) Canlıları, belirlenmiş bilimsel kurallar dâhilinde grup- D) Gıda alışkanlıkları benzerliği
landırarak doğayı daha kolay anlaşılır hâle getirmek E) Fizyolojik benzerlikler

Giriş yayınları / 9. Sınıf biyoloji 35