Page 171 - 9. Sınıf Tarih (Özetli Lezzetli) Soru Bankası

[BÜYÜK SELÇUKLU DEVLETİ'NDE YÖNETİM VE TOPLUM YAPISI - KÜLTÜR VE MEDENİYET] 171

TEST 5 3 Aşağıdakilerden hangisi Selçuklu Dev-
leti'nde astronomi bilimi ile uğraşıldığını
BÜYÜK SELÇUKLU DEVLETİ'NDE YÖNETİM göstermektedir?
VE TOPLUM YAPISI - KÜLTÜR VE A) Devlet işlerinde İran geleneğinin esas
MEDENİYET alınması

1 Selçukluların Türk İslam mimarisine ka- B) Önemli eserlerin kümbet şeklinde yapıl-
zandırdıkları en önemli eserlerden biri olan ması
.............., çadır şeklinde yapılmış anıt me- C) Medreselerde matematik dersinin veril-
zarlardır. mesi
EDİTÖR YAYINEVİ
Paragrafta boş bırakılan yere aşağıdaki D) Celali takviminin hazırlanması
mimari yapılardan hangisi yazılmalıdır? E) İran saray gecelerini anlatan rubailerin
yazılması
A) ribat B) kümbet
C) arasta D) çetr
E) tıraz

2 Büyük Selçuklularda örfi hukuk, devletin 4
esaslarını düzenleyen temeli eski Türk ge- I. Gizliliği ön planda tutan Hasan Sabbah,
leneklerine dayalı hukuk kurallarıydı. Örfi kendi davası uğruna otuz yıl Alamut'ta
mahkemelerin başında, emir-i dad denilen yaşamıştır.
adalet emiri bulunurdu. Bunlar devlete ka-
nunlara ve emirlere karşı gelenlerin dava- II. Sultan Melikşah Dönemi'nde Batınilik
larına, siyasi suçlara bakarlardı. Emir-i dad hareketi olarak ortaya çıkmıştır.
yetki anlamında büyük divana ve eyalet di- III. Hasan Sabbah, Selçuklu tahtında hak
vanlarına bağlı değildir. iddia etmiştir.
Büyük Selçuklu Devleti'nde emir-i dadın IV. Batınilik hareketinin temel amacı dev-
divana bağlı olarak çalışmaması aşağı- lette sosyal ve siyasi düzeni bozmak
dakilerden hangisiyle açıklanabilir? olmuştur.

A) Doğrudan sultana bağlı olmasıyla V. Selçuklu veziri Nizâmülmülk Batınî ha-
reketine son vermiştir.
B) Yargının bağımsız olmasıyla
C) Siyasi suçluları yargılamasıyla Batınilik ile ilgili yukarıda verilen bilgi-
lerden hangileri doğru değildir?
D) Töreye göre hareket etmesiyle
E) Divanda yalnız devlet işlerinin görüşül- A) I ve II B) III ve V C) II ve IV
mesiyle D) I, II ve V E) I, II ve IV

Atabeylik BÜYÜK SELÇUKLU DEVLETİ’NDE YÖNETİM VE
y Eyaletlere beylik olarak gönderilen şehzadelerin; iyi bir dev- TOPLUM YAPISI
let adamı ve asker olarak yetiştirilmesi için atanan devlet Büyük Selçuklu Devleti’nde Güç ve Yönetim Yapısı
adamlarına atabey denir.
y Atabeyler, şehzadelerin devlet adamı olarak yetişmelerinde Yönetim Anlayışı
faydalı olmuşlar, ancak onları sultanlık için kışkırtarak kendi y İlk Türk devletlerinden itibaren devam eden ülke hanedanın
mevkilerini yüceltmek istemeleri devlete zarar vermiştir. ortak malıdır anlayışı Büyük Selçuklu Devleti’nde de uygu-
y Atabeyler, şehzadeler büyüdükten sonra da onların veziri, landı.
komutanı veya danışmanı olarak görevde kalırlardı.