Page 70 - 9-sinif-telafi

ENERJİ 69

ENERJİNİN KORUNUMU VE ENERJİ DÖNÜ- Mekanik Enerji Enerji Kinetik yaşamını sürdürebilmek için harcayacağı en
ŞÜMLERİ 2 mgh Enerji küçük enerji değerine temel enerji gereksi-
EDİTÖR YAYINEVİ
2 mgh nimi denir.
Sürtünmenin ihmal edildiği ortamlarda bir cismin bir Potansiyel
düzeneğin ya da daha geniş anlamda bir sistemin Enerji Bazal metabolik oran (BMO) olarak adlan-
enerjisi yok olmaz. Başka tür enerjiye dönüşür. Bu 0 Zaman 0 Zaman dırılan bu değer insanın harcayacağı tüm
durum enerjinin korunumu olarak adlandırılır. Enerji enerjilerinin %60-%70’ine denk gelmektedir.
Bir cisim üzerinde iş yapılırken kinetik ve potansiyel 2 mgh Potansiyel 10-18 yaş aralığı için;
Enerji
enerjilerin toplamına mekanik enerji denir. mgh Kinetik Erkeklerde E BMO = 17,5. kütle (kg) + 651
E Mekanik = E + E formülüyle gösterilir. 0 Enerji Kızlarda E BMO = 12,2. kütle (kg) + 756 olarak
K
Yükseklik
P
Bir cismin ya da sistemin sadece kinetik veya sadece h 2h hesaplanır.
potansiyel enerjisi olabileceği gibi her ikisi birden de Enerji Dönüşümlerine Örnekler: Sonuç olarak bir yetişkin insan vücudunda
olabilir. Örneğin uçan bir kuşun hem kinetik hem de Rüzgâr türbinlerde; Rüzgâr enerjisi → Mekanik harcanan enerji (E), temel enerji gereksinimi
potansiyel enerjisi vardır. Yerden belirli bir yükseklikte enerji → Elektrik enerjisi ile fiziksel etkinliklerde harcanan enerjinin
bulunan bir cismin potansiyel enerjisi bulunmaktadır. (E ) toplamı olmalıdır.
F
Bu cisim hava sürtünmesinin önemsenmediği ortamda Dalga santrallerinde; Dalga enerjisi → Mekanik E= E BMO + E F
serbest bırakılırsa potansiyel enerjisi azalırken, kinetik enerji → Elektrik Enerjisi VERİM
enerjisinde artış görülür. Nükleer Santrallerde; Uranyum çekirdeği enerjisi Herhangi bir araç veya makinenin verimi o
v = 0 E = mg2h → Isı enerjisi → Mekanik Enerji → Elektrik enerjisi
I. P E =2mgh araç veya makineye verilen enerji ile onlar-
E = 0
M
K Güneş Pillerinde; Güneş enerjisi → Elektrik ener- dan alınan enerji oranıdır.
h jisi
II. v E = mgh E =2mgh Pillerde; Kimyasal enerji → Elektrik enerjisi Alınan Alınan Yapılan
P
M
E = mgh
K Verim= Enerji = güç x 100 İş
h Canlıların Besinlerden Kazandıkları Enerji: Verilen Verilen = Harcanan
E = 0 Fiziksel aktivitelerin gerçekleştirilebilmesi için Enerji güç x 100 Enerji
III. P E =2mgh
M
V Max Yer E = 2mgh vücudumuzun ihtiyaç duyduğu enerji alınan Enerji verimliliği enerji atıklarının değer-
K
Şekilde görüldüğü gibi yere doğru hareket eden enerjidir. Bu enerji protein, yağ, karbonhidrat gibi lendirilmesi ve mevcut enerji kayıplarının
besinlerden elde edilir. İnsanın fiziksel aktivitele-
cismin potansiyel enerjisi azalırken kinetik enerjisi rini gerçekleştirirken ve vücudu oluşturan sistem- önlenmesi ile sağlanabilir. Bunun için önce-
artar. Mekanik enerjisi değişmez. Hava sürtünme- lerin çalışması esnasında vücuda aldığı enerjiyi likle enerjiyi tasarruflu kullanmalı, ener-
sinin önemsenmediği ortamlarda yere düşen cisme harcar. Buna da harcanan enerji denir. Yetişkin bir jiyi daha az tüketen teknolojilerle üretilmiş
ait grafikler şekildeki gibi olur. insanın tam olarak dinlenme durumunda yalnızca araçları tercih etmeliyiz.