Page 12 - 9. SINIF TARİH FAVORİ BECERİ TEMELLİ SORU BANKASI

1. Ünite: Tarih ve Zaman
BECERI TEMELLI TEST 3 Zaman ve İnsan

3 “Zaman; ezeli ve ebedi, öncesiz ve sonrasız bir akış 5
olup hep ilerleyen bir şeydir. Başı ve sonu olmayan bir
ırmak gibi evren ve maddeden bağımsız olarak yatağında
akmaktadır. Başka varlıklar ister olsun ister olmasın, ay
ve gün ister dönsün ister dönmesin, ister uyanık isterse
uykuda olalım, zaman durmadan yoluna devam eder,
dakika ve anları arkada bırakır. Olay ve maddeler ister
olsun isterse olmasın, zaman yine zamandır ve ebediyete
kadar akışını sürdürür.” (Isaac Newton)
Isaac Newton’un yukarıdaki açıklamasına göre;
I. Başlangıçtan bugüne gelen ve geleceğe doğru akan
kesintisiz bir süreçtir.
II. Zaman tanımlanması ve üzerinde konuşulması zor bir
süreçtir.
III. Zaman insan hayatını düzenleyebilme ihtiyacının
sonucunda ortaya çıkmış bir kavramdır.
tanımlardan hangileri zaman kavramını en iyi açıkla- Lugati’t-Türk’te 12 Hayvanlı Türk takviminin ortaya çıkışı
yan ifadeler olduğu söylenebilir?
şöyle anlatılıyor: Türk kağanlarından biri, kendi yön-
A) Yalnız I B) I ve II C) Yalnız III teminden önceki dönemde yapılan bir savaş hakkında

D) II ve III E) I, II ve III bilgi edinmek ister. Çevresindekiler bu savaşın tarihi
konusunda çelişkiye düşünce kağan kurultayı toplar ve
halkına danışır. “Biz bu tarihte nasıl yanılıyorsak bizden
4 Hoca, ramazan günlerini hesaplamak için çömleğin içine sonrakiler de yanılacaklar. Yanılmamaları için göğün
her gün bir taş atar. Oğlu bunu görür ve Hoca yokken bir on iki burcuna ve on iki ay sayısına göre bir düzenleme
avuç taşı çömleğe atar. Bir zaman sonra aynı mahallede yapalım, her yıla bir ad verelim. Böylece bu yılları sayarak
yaşayanlar “Hocam bugün ramazanın kaçı?” diye sorar- zamanı belirleyelim. Bu düzenleme, hepimiz için bir belge
lar. Hoca da: “Şimdi eve gider öğrenirim hele sabredin” olsun.” der. Kağan ava çıkar ve yaban hayvanlarını Ilısu
der. Eve gelir çömleği boşaltır birkaç defa sayar. Taşla- Vadisi’ndeki büyük bir ırmağa doğru sürmelerini buyurur.
rın yüz yirmi beş tane olduğunu görür. Şaşkın bir hâlde Halk yaban hayvanlarını ürküterek ırmağa doğru sürer.
döner ve “Arkadaşlar bugün ramazanın kırk biri” der. Yalnızca on iki hayvan ırmağı geçmeyi başarır. İlk geçen
Hoca’nın cevabına halk güler ve içlerinden biri: “Aman hayvan olan sıçgandan (sıçan) başlayarak her geçen
Hocam ramazan otuz gündür. Hiç kırk bir olur mu?”der. hayvanın adı birbirini izleyen yıllara verilir. Böylece tak-
“Ben yine insaflı davrandım benim çömlek hesabına vim, sıçgan yılı ile başlar.
bakacak olursak bugün ramazanın yüz yirmi beşi ama Buna göre;
yine de siz bilirsiniz.” der.
I. Türkler yaşantılarına bir düzen getirmek için takvime
Verilen Nasreddin Hoca fıkrasına göre tarihte zaman ihtiyaç duymuşlardır.
kavramı ile ilgili aşağıdaki yargılardan hangisine ula-
şılabilir? II. Türklerin kullandığı takvim ile yaşayışları arasında
sıkı bir ilişki bulunmaktadır.
A) Olayların bilinmesinde zaman önemlidir.
III. Türkler yaşadıklarını gelecek nesillere doğru bir
B) Zamanı hesaplamak için birçok yöntem uygulanmış- şekilde aktarabilmek için takvim oluşturmuşlardır.
tır.
C) Zaman kavramı toplumdan topluma farklı algılanmış- yargılarından hangilerine ulaşılabilir?
tır. A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III
D) Zaman kavramından yararlanma takvimi ortaya çı- D) II ve III E) I, II ve III
karmıştır.
E) Zaman olayların sıralanmasında tarihe yardımcı olur.

12 Markaj Yayınları / 9. Sınıf Tarih
MARKAJ YAYINLARI