Page 41 - 9. SINIF FAVORİ TARİH DEFTERİM

3. ÜNİTE: ORTA ÇAĞ’DA DÜNYA ÖZETİN ÖZETİ

Siyasi Yapıların Maddi Kaynakları
Coğrafi Yapı, Hayat ve Geçim Tarzı Soy Dayanışması

Q Tarım için uygun iklime sahip, engebesiz ve verimli bölge- Q Orta Çağ devletlerinin maddi güç unsurlarından biri de
lerde kurulmuş devletler Orta Çağ’da dünyaya yön veren soy dayanışmasıydı.
devletler hâline gelmişlerdir.
Q İslam dünyasında Emevilerden itibaren halifeliğin babadan
Q Deniz kıyısında kurulmuş Venedikliler Akdeniz ticaretini ele oğula geçmesiyle devlet yönetiminde soy dayanışması ön
geçirdiler.
plana çıktı.
Q İngiltere’de koyun yetiştiriciliği ön plana çıktı.
Q Bu dönemde devlet görevleri Emevi soyundan gelenlere
Q Rusya ve Almanya’da buğday, Fransa’da bağcılık ve kumaş verildi.
endüstrisinde kullanılan çivit otu önemli gelir kaynaklarıydı.
Q Arap olmayanlar ise mevali (köle) olarak adlandırılıp dış-
landı.
Güç Paylaşımı ve Yönetim Organizasyonu
Q Orta Çağ Avrupası’na hâkim olan sistem feodalite olmuş- Q Meşruiyetini soya dayandıran bir diğer devlet Fatimiler
tur. oldu.

Q Feodalitede belirleyici temel unsur toprak zenginliğidir. Q Avrupa’da yönetime hâkim olan hanedanlar kendi soyun-
dan gelen insanların dışındakilerini kendisiyle eşit tutma-
Q Feodalite sisteminde yetkileri sınırlı bir kral otururdu.
dılar.
Q Kralın altında genel olarak senyör adıyla anılan kontlar,
onların altında daha az toprağa sahip olan dükler vardı. Q Sasanilerde ise soy birliği sadece hükümdarlık için değil
eyaletlerde yönetici konumunda olan valiler için de belir-
Q Bu sistemin en alt katmanını köylüler oluştururdu.
leyici oldu.
Q Feodalitede, koruma altına girene vassal, korumayı kabul
eden senyöre ise süzeren denirdi. Silahlı Güç

Q Feodalitenin güçlü kurumlarından biri kiliseydi. Q Moğol İmparatorluğu silahlı güce dayanarak kurulmuş bir
Q Dönemin hâkim anlayışına göre tanrı yeryüzünde sağla- devletti.
mak istediği düzeni senyörler eliyle kurmuştu. Q Moğol ordusu; at üzerinde ok kullanabilen, hareketli, hafif
Q Senyörler kiliseyle ilişkilerini sürekli geliştirerek iktidarla- süvarilerden meydana geliyordu.
rını devam ettirmişlerdir.
Q Moğol ordusu Orta Çağ’ın en korkulan askeri güçlerinden
Q Orta Çağ’da Avrupa dışında ise farklı uygulamalar vardı. biri olmuştur.
Q İran ve Asya ülkelerinin pek çoğunda merkezi mutlak Q Orta Çağ’da korku salan bir diğer askeri güç ise Viking-
yönetimler hüküm sürüyordu.
lerdi.
Q Kök Türk ve Uygur gibi ilk Türk devletlerinde ülkenin tek Q Vikinglerin en güçlü silahı hızlı manevra yeteneğine sahip
hakimi kağandı.
olan gemileriydi.
Q Kağan ülkeyi töreye göre yönetirdi.
Q Bizans ordusunun en etkili silahı suda bile yanan Rum
Q Töreye göre kağan, halkın güvenliğini ve refahını sağla- ateşi (Grejuva) idi.
mak, adaleti dağıtmak ve orduya komuta etmekle sorum-
luydu. Q Bizans kara ordusunun yanında güçlü bir donanmaya da
sahipti.
Q Sasani Devleti’nde kast sistemine benzer bir toplum yapısı
vardı. Q Sasanilerde ordu süvari ve piyadeler olmak üzere iki kısım-
Q Krallar hanedan üyelerinden ve aristokratik ailelerin tem- dan oluşurdu.
silcilerinden oluşan bir devlet konseyinin tavsiyeleriyle Q Sasani ordusunun en önemli silahı fillerin oluşturduğu bir-
hareket ederdi. liklerdi.

Markaj Yayınları / 9. Sınıf Tarih 41
MARKAJ YAYINLARI