Page 47 - 9. SINIF FAVORİ TARİH DEFTERİM

3. ÜNİTE: ORTA ÇAĞ’DA DÜNYA ÖZETİN ÖZETİ

Ticaret Mekânları
Liman: Deniz yoluyla taşınan ticaret mallarının getirildiği Pazar: Belli günlerde açık havada kurulan mekandır.
mekanlardır.
Panayır: Günümüzün fuar mekanlarıdır.
Arasta: Bir ürünün satıldığı mekandır.
Bedesten: Değerli eşyaların satıldığı mekanlardır.
Kapan: Toptan satışın yapıldığı mekandır.
Ribat: İlk olarak Karahanlılar tarafından askeri amaçlı ola-
Karum: İlk Çağ’daki alışveriş merkezleridir. rak sınır boylarında kurulmuş karakollardır. Daha sonradan
Han: Mallarının depolandığı mekandır. ticaret kervanlarının barınması için kullanılmıştır.

Çarşı: Birden çok ürünün satıldığı mekanlardır. Agora: Daha çok Roma ve Yunan medeniyetlerinde siyasi,
Kervansaray: Tüccarların konaklama yerleridir. sosyal, ticari mekanlar olarak kullanılmıştır.

ORTA ÇAĞ'DA ASKERî ORGANİZASYONLAR

Q Konargöçerler yaşadıkları hayat şartları nedeniyle genellikle hareketli bir toplum yapısına sahiptirler.
Q Savaşçı özellikleri gelişmiş konargöçer ordusuna en iyi örnek Orta Asya Türkleri ve Moğollar gösterilebilir.
Q Orta Çağ’ın yerleşik hayat süren toplumlarında ordular genellikle ücretli askerlerden oluşuyordu.

Q Orta Çağ’da paralı asker gruplarına en güzel örnek İsviçre Piyadeleri’dir.
Q Merkezi krallıkların güçlenmesine bağlı olarak Avrupa’da düzenli ve disiplinli ordulara geçiş hız kazandı.
Q İngiltere ve Fransa gibi devletler yurttaş orduları kurmaya yönelik zorunlu askerlik uygulamasına geçtiler.

orta çaĞ'da hukuk

Roma Hukuku Jüstinianus Kanunları Cengiz Yasası

Q MÖ 753 yılında Roma şehrinin kuru- Q Doğu Roma İmparatoru olan Jüs- Q Cengiz Han, devletini yönetmek ve
luşuyla başlayıp 565 yılında Jüs- tinianus, Roma hukukunu dönemin ülkesinde düzeni sağlayabilmek için
tinyanus’un ölümüne kadar geçen şartlarına göre yeniden düzenledi. yasalar yaptı.
sürede uyguladılar.
Q Düzenlenen kanunlar Yurttaşlar Q Cengiz Han, hukuk konusunda Uygur
Q Roma Hukuku sınıf ayrımı getiren Hukuku Derlemesi adıyla yürürlüğe Türklerinden yararlandı.
kurallardan oluşuyordu. girdi.
Q Moğol İmparatorluğu’nda hukuk
Q Yazılı olmadığı için herkes tarafın- Q Jüstinianus Kanunları’nda olaylar ve askerlik işlerini düzenleyen bu
dan bilinmiyor ve yöneticilerin keyfi somut örneklerle açıklanmış ve mad- kanunlara Cengiz Han Yasası adı
uygulamalarına neden oluyordu. deler halinde yazılmıştır. verilmiştir.
Q Roma’daki bu hukuk ayrımı patri- Q Bu kanunlarla hukuk kurallarında Q Bu kurallar otuz üç defter hâlinde

ci-plep arasında çekişmelerin yaşan- ilk defa kamu ve özel hukuk ayrımı düzenlenmiştir.
masına yol açtı. yapılmıştır.
Q Karşılaşılan askeri, siyasi ve sos-
Q Bu mücadele sonucunda pleplerin Q Günümüz medeni hukukun (aile, kişi, yal sorunlar yazılı tomarlar halinde
isteğinin kabul edilmesiyle kanunların miras) temelini oluşturmuştur. muhafaza edilen kanun metinlerine
yazılmasına ve ilanına karar verildi. göre çözülmüştür.
Q Bu kanunlarda suç işleyen kişinin
Q On iki adet tunç levha üzerine kazı- cezalandırılmasından daha çok suç- Q Uzun yıllar kullanılan bu kurallar
narak Roma şehir meydanında her- luyu iyileştirme, arındırma ve cay- İslamiyet’e geçen Moğol hanedanları
kesin görebileceği bir yerde asıldı. dırma amacı vardır. tarafından da kullanıldı.

Markaj Yayınları / 9. Sınıf Tarih 47
MARKAJ YAYINLARI