Page 10 - İdari_Hakim_Yardımcılığı_soru

ÇÖZÜMLER 193
Merkezi yönetim birtakım kamu hizmetleri-
Çözüm 2: İdare hukukunun asli kay-
TEST nakları: Anayasa, kanunlar, uluslararası nin devletin merkez teşkilatı hiyerarşisinde
1 İDARE HUKUKU antlaşmalar, Cumhurbaşkanlığı kararna- yer alan kamu görevlileri tarafından yerine
getirilmesi olarak tanımlanabilir. Yerinden
meleri, yönetmelikler ve idarenin diğer dü- yönetim ise bazı kamu hizmetlerinin dev-
Çözüm 1: Klasik tasnife göre hukuk, zenleyici işlemleridir. letin merkez teşkilatı dışında örgütlenmiş
kamu hukuku ve özel hukuk olmak üzere İdare hukukunun yardımcı kaynakları: (il özel idaresi, belediye, köy) kamu idare-
ikiye ayrılmaktadır. Bu ayrım içerisinde İçtihat ve doktrindir. Doğru cevap E seçe- leri tarafından yerine getirilmesidir. Her iki
idare hukuku kamu hukukunun bir dalı ola- neğidir. ilkenin faydaları bulunduğu gibi zararları
rak karşımıza çıkmaktadır. İdare hukuku- da bulunmaktadır. Buna göre merkezden
nun yaygın kabul gören özellikleri şunlardır: yönetim ilkesinin başlıca faydalarını aşağı-
Çözüm 3: 1982 Anayasasında idare ile daki gibi sıralayabiliriz.
1.İdare hukukundan kaynaklanan uyuş-
mazlıklar idari yargı mercileri tarafın- ilgili düzenlemeler yürütme bölümü içeri- 1. Kaynakların ülke geneline dengeli bi-
dan çözülür. sinde ayrı bir başlık hâlinde yer almaktadır. çimde dağılması sağlanır.
Anayasanın “İdare” başlığı içerisinde yer 2. Kamu hizmetlerinin rasyonel ve planlı
Türkiye'nin de içerisinde yer aldığı Kıta alan 123. maddesinde bir takım temel ilke- olarak yürütülmesi sağlanır.
Avrupası Hukuk Sisteminde yargı teşkilatı ler düzenlenmiştir. Buna göre; idare, kuru- 3. Kamu görevlilerinin yerel baskılara ma-
adli yargı ve idari yargı olmak üzere iki ayrı luş ve görevleriyle bir bütündür ve kanunla ruz kalması engellenir.
kola ayrılmaktadır. Özel hukuktan kaynak- düzenlenir. İdarenin kuruluş ve görevleri,
lanan uyuşmazlıklar adli yargıda çözüm- merkezden yönetim ve yerinden yönetim 4. Hizmetlerin ifasına ilişkin yapılacak mali
lenirken idare hukukundan kaynaklanan esaslarına dayanır.Kamu tüzel kişiliği, ka- denetim kolaylaşır.
uyuşmazlıklar ise idari yargı mercilerinde nunla veya Cumhurbaşkanlığı kararname- 5. Güçlü bir devlet yönetimi sağlanır.
görülmektedir. siyle kurulur. Kamu hizmetlerinin yerel ihtiyaçlara daha uy-
gun bir biçimde yürütülmesi merkezi yöneti-
2. İdare hukuku tedvin edilmemiş (top- 1982 Anayasasında idarenin kusursuz so- min değil yerinden yönetimin faydaları ara-
lu olarak kanunlaştırılmamış) bir hukuk rumluluğu ilkesi adı altında bir ilke düzen- sında yer alır. Doğru cevap A seçeneğidir.
dalıdır. lenmemiştir. Doğru cevap D seçeneğidir.
Çözüm 6: Yerinden yönetim ilkesinin
İdare hukukuna ilişkin düzenlemeler tek
bir metin içerisinde yer almamakta, dağı- Çözüm 4: 1982 Anayasasının 2. madde- başlıca faydalarını aşağıdaki şekilde sıra-
nık hâlde bulunmaktadır. sine göre Türkiye Cumhuriyeti bir hukuk layabiliriz:
1. İhtiyaç duyulan hizmetlerin tespiti kolay-
3. İdare hukuku tarafların eşit olduğu devletidir. Devletin temel özelliği olarak dü- laşır.
bir hukuk dalı değildir. zenlenen hukuk devleti ilkesi aynı zaman- 2. Demokratik yönetim anlayışı sağlanır.
Özel hukuk bireylerin eşitliği ilkesine daya- da idare hukukuna hakim olan temel ilkeler 3. Bürokrasi ve kırtasiyecilik azalır.
nırken idare hukuku alanında idare ile bi- arasında yer almaktadır. Söz konusu ilke- 4. Kamu hizmetlerinin daha akılcı bir şekil-
reyler eşit pozisyonda yer almamaktadır. nin gerekliliklerin başlıcaları şöyledir. de yürütülmesi sağlanır. Doğru cevap E
İdare hukukunda kamusal çıkarlar bireysel 1. Devletin yasama, yürütme ve yargı or- seçeneğidir.
çıkardan üstün tutulmaktadır. Nitekim idari ganlarının birbirinden ayrılması
işlemlerin bir çoğu tek taraflı olup, bireyin 2. İdari eylem ve işlemlerin yargısal dene- Çözüm 7: Yetki genişliği ilkesi merkezi
rızası şartına dayanmaz. time açık olması yönetimin birtakım sakıncalarını gidermek
4. İdare hukuku yeni gelişen bir hukuk 3. Hukuki güvenlik ve öngörülebilirliğin ol- ve hızlı karar alma mekanizmalarını sağla-
dalıdır. ması mak amacıyla getirilen ve merkezi teşkila-
Özel hukuk ve ceza hukuku temelleri roma 4. İdare edenlerin de idare edilenler gibi hu- ta ait yetkilerden bazılarının yine merkez
adına taşrada faaliyet gösteren kamu gö-
hukukuna dayanan ve çok eski tarihlere kuk kurallarına uyma zorunluluğunun olması revlileri tarafından kullanılmasıdır.
kadar uzanan bir geçmişe sahipken idare 5. Temel insan haklarının güvence altına
hukuku son bir kaç yüzyıl içerisinde ortaya alınmış olması 1982 Anayasasının 126. maddesine göre
çıkan ve gelişen bir hukuk dalıdır. 6. Yargı organlarının bağımsız ve tarafsız illerin idaresi yetki genişliği esasına daya-
5. Yargısal nitelikteki içtihatlar, idare olması nır. Bu düzenleme ile yetki genişliğinin ilde
valiler tarafından kullanılabileceği anaya-
hukukunun doğumunda ve gelişiminde 7. Kanunların anayasaya uygun olması ve sada açıkça yer almaktadır. Doğru cevap
büyük öneme sahiptir. bu uygunluğun denetiminin yargısal olarak
yapılması D seçeneğidir.
İdare hukukuna ilişkin temel kavram ve ku-
rumların ortaya çıkmasında ve gelişme- Bireylere insan onuruna yaraşır seviyede Çözüm 8: İdarenin bütünlüğü ilkesinin
sinde yargı organlarının büyük katkısı ekonomik imkanlar sağlanması ise hukuk sağlamasında iki farklı denetim yolu kar-
bulunmaktadır. Özellikle Fransız Yüksek devleti ilkesinin değil, sosyal devlet ilkesi- şımıza çıkmaktadır: Hiyerarşik denetim ve
İdare Mahkemesi (Conseil d’etat) tarafın- nin doğrudan bir gereği olarak karşımıza vesayet denetimi.
dan ortaya konulan içtihatlar idare huku- çıkmaktadır. Doğru cevap C seçeneğidir. Aynı kamu tüzel kişiliği içerisinde yer alan
kunda büyük önem taşımaktadır. makamlar arasındaki altlık-üstlük ilişkisine
dayanan denetim yoluna hiyerarşik dene-
Yukarıdaki açıklamalar ışığında “idare hu- Çözüm 5: Anayasanın 123. maddesine tim, merkezi idare ile yerinden yönetim
kuku taraflar arasında eşitlik ilkesine da- göre “İdarenin kuruluş ve görevleri, mer- kuruluşları arasındaki bütünlüğü sağlayan
yanır” önermesi yanlıştır. Doğru cevap B kezden yönetim ve yerinden yönetim esas- denetim yoluna ise vesayet denetimi denir.
seçeneğidir. larına dayanır. Doğru cevap B seçeneğidir.