Page 88 - lgs_beyaz_kitap

86 SÖZEL BÖLÜM
15 ve 16. soruları aşağıdaki metne göre cevapla- 17 Baran, Elif, Hamdi, Mehmet ve Sevim bir yüzme
yınız. yarışına katılmıştır. Bu kişilerin yarışı bitirme sıra-
SORULARI NASIL ÇÖZÜLÜR? - EDİTÖR YAYINEVİ
Canlıların genetik özellikleri bir canlının DNA’sının belli sıyla ilgili olarak şunlar bilinmektedir:
LGS BEYAZ KİTAP MANTIK MUHAKEME
bir bölümünde değişiklik yapılarak ya da bir canlıya ● Mehmet yarışı Sevim’den hemen önce bitirmiştir.
başka bir canlı türüne ait bir gen aktarılarak değişti- ● Elif’ten hemen sonra yarışı bitiren kişi Baran’dır.
rilebiliyor. Herhangi bir canlıya, aynı türden başka bir ● Hamdi yarışı Baran’ dan hemen sonra bitirmiştir.
canlıdan alınan ve istenen bir özelliği taşıyan yeni bir Elif yarışı birinci olarak bitirdiyse diğer yarış-
gen aktarılabildiği gibi, farklı türlerden canlıların gen- macıların yarışı bitirme sırası aşağıdakilerden
leri de birbirine aktarılabiliyor. Bir canlının genetik hangisidir?
özelliklerini değiştirebilmek, canlıların temel biyolojik 2. 3. 4. 5.
özelliklerini anlamaya çalışan araştırmacılar için büyük A) Mehmet Sevim Hamdi Baran
önem taşıyor. Bunun yanı sıra tarım zararlılarına karşı
2019-2020 EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI
kullanılan kimyasal madde gereksinimini azaltmak, B) Baran Mehmet Sevim Hamdi
olumsuz çevre koşullarına dayanıklı bitkiler elde etmek, C) Hamdi Baran Sevim Mehmet
toplama, taşıma ve depolama açısından ürünlerin daya- D) Baran Hamdi Mehmet Sevim
nıklılığını artırmak amaçlarıyla da gen aktarımı araş-
tırmaları yapılıyor. Bugün birçok ülkede gen aktarımı
teknolojisiyle yeni özellikler kazandırılmış tarım ürün- 18 Şiddet; bir hareketin, bir gücün derecesi, sert-
leri yetiştiriliyor. Bu yolla genetik özellikleri değiştirilmiş lik olarak tanımlanır. Şiddetin fiziksel sonuçları;
tarımsal ürünlere “gen aktarımlı” ürünler adı veriliyor. organ yaralanmaları, kalıcı sakatlanmalar, ölüm,
Soya fasulyesi, pamuk ve mısır, gen aktarımının en çok büyüme ve gelişme geriliğidir. Ancak, şiddet
kullanıldığı ürünlerin başında geliyor. Birçok ülkede gen konusunda üzerinde önemle durulması gereken
aktarımlı ürünlerin alan denemeleri hâlâ sürüyor. Alan ve daha mühim olan, tedavisinin zaman aldığı
denemelerinde, gen aktarımının başarılı olup olmadığı, ruhsal sonuçlarının da olmasıdır. Depresyon bun-
bu ürünlerin doğal çevreye zarar verip vermediği, insan ların başında gelir ve bu, toplumda yaygın şekilde
sağlığı açısından tehlike taşıyıp taşımadığı, besin içe- görülen bir tıbbi durumdur. Korku bozuklukları,
riği bakımından doğal ürünlere eşdeğer olup olmadığı çeşitli kişilik bozuklukları, intihar ve şiddet eğilim-
test ediliyor. Bu testlerden geçen ürünler, çiftçilerce leri, cinsel işlev ve uyku bozuklukları da şiddetin
ekilmeye başlanıyor. kötü sonuçları arasındadır. Aile içi şiddetin alkol
ve madde bağımlılığına sebep olduğu da unutul-
15 Aşağıdakilerden hangisi gen aktarımının bu mamalıdır. Şiddet hem uygulayanı hem uygulananı
parçada belirtilen amaçlarından biri değildir? kesen çift taraflı bir kılıç gibidir. Sadece maruz
kalanda değil, neden olan kişide de depresyon gibi
A) Belirli bitkilerin tüketimini artırmak
çeşitli psikolojik bozukluklar ortaya çıkarır. Şiddetin
B) Olumsuz çevre koşullarında bile yetişen bitkiler sosyal sonuçları da göz ardı edilmemelidir. Şiddet
geliştirmek beden ve ruh sağlığı bozuk bir toplum meydana
C) Tarım ürünlerinin bozulmadan kalma süresini getirir. O toplumda, özellikle son zamanlarda tanık
uzatmak olduğumuz gibi cinayetler ve intiharlar artış gös-
terir.
D) Tarım kimyasallarının kullanımını azaltmak
Bu parçadan aşağıdakilerden hangisi çıkarıla-
maz?
16 Bu parçada, gen aktarımlı ürünlerle alan dene- A) Şiddet bedene zarar verir.
mesi yapılmasının amaçları arasında aşağıda-
kilerden hangisi belirtilmemiştir? B) Şiddet hem bedensel hem de ruhsal sağlığı
olumsuz etkiler.
A) Doğal çevre üzerindeki etkilerini görmek
C) Sadece şiddet gören taraf olumsuz durumlarla
B) İnsan sağlığı üzerindeki etkilerini görmek
karşılaşır.
C) Besin içeriğini, doğal ürünlerle karşılaştırmak D) Şiddet toplumda birçok kötü davranışın oluş-

D) Nasıl yetiştirileceklerini çiftçilere öğretmek masına neden olur.