Page 109 - 10_Fizik_ogretmenin

DALGALAR 107

Stroboskop

ˇ Hareket halindeki dalgaların dalga boyunu ve hızını Yarık
ölçmek için kullanılan alettir.

ˇ Stroboskobun yarıklarından dalgalara bakılarak stro-
boskop döndürülür. Dalgalar duruyormuş gibi gözle-
niyorsa;

f = n.f olur. n: yarık sayısı
YAYINEVİ
d
s
f : dalganın frekansı f : stroboskobun frekansı
s
d
Dalgaların hızı da v = l.f d bağıntısından bulunur. f > f ise dalgalar ileri gidiyor görünür.
d
y
f < f ise dalgalar geri gidiyor görünür. f = f ise dalgalar duruyormuş gibi görünür.
y
d
y
d
‰ Çözüm:
8 yarıklı stroboskopla su dalgasına bakıldığında dalgalar duru- f = n.f l.f = v
s
d
yormuş gibi gözleniyor. f = 8.4 l.32 = 64
-1
Stroboskobun frekansı 4 s ve su dalgalarının hızı 64 cm/s d -1
EDİTÖR
olduğuna göre su dalgalarının dalga boyu kaç cm’dir? f = 32 s l = 2 cm
d
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5
Doğrusal Su Dalgalarında Kırılma

ˇ Su dalgaları, derinliği farklı bir ortama geçerse doğrultu değiştirir. Bu olaya su dalgala-
rında kırılma denir.

λ d
Şekil I'de görüldüğü gibi ayırıcı yüzeye gelen dalganın hızı aza-
v d v s lacağı için sığ ortamda daha yavaş ilerler ve doğrultusu değişir.
Derin ortam Sığ ortam
Şekil I

λ s v d Şekil II'de ise sığ ortamdan derin ortama geçen dalga görül-
mektedir.
v s d d
Sığ ortam Derin ortam
Şekil II
ˇ Dalgaların hızı ve dalga boyu derin ortamda daha büyüktür. l > l ve v > v s
d
s
d
l v
d
d
ˇ Dalganın dalga boyu ile hızı arasında = ilişkisi vardır.
l s v s