Page 114 - 10_biyoloji_ogretmenin

112 EKOSİSTEM EKOLOJİSİ VE GÜNCEL ÇEVRE SORUNLARI
ˇ Ayrıştırıcı canlılar ise organik atıkları inorganik hale çevirerek ekosistemdeki madde dön-
güsüne katkı sağlar.
ˇ Ekosistemde madde döngüleri ve enerji akışı birbiriyle ilişkilidir. Çünkü her ikisi de foto-
sentez ve beslenme ilişkileri yoluyla madde aktarımı sayesinde gerçekleşir.
ˇ Ekosistemde madde döngüsü görülürken, enerji döngüsü görülmez.
ˇ Canlılar arasındaki beslenme ilişkilerini gösteren her katmana o canlının trofik düzeyi denir.
Trofik düzey canlılar arasında enerji aktarımı sırasında organizmanın beslenme ilişkileri
bakımından bulunduğu konumu gösterir.

I. Trofik düzey
III. Trofik düzey II. Trofik düzey YAYINEVİ
Canlıların bulunduğu farklı trofik düzeylere örnekler

ˇ Şekilde de görüldüğü gibi üreticilerin tümü
EDİTÖR
birinci trofik düzeyde bulunur. Tüketici canlı- 10 J 3.Tüketiciler
lardan herbivor grubuna giren yani otçul bes-
lenen canlılar ise ikinci trofik düzeyde bulunur. 100 J 2.Tüketiciler
Karnivor yani etçil beslenen canlılar ise üçüncü 1.000 J 1.Tüketiciler
trofik düzeyde bulunur.
Üreticiler
ˇ Birinci trofik düzeydeki enerjinin tamamı bir
sonraki basamağa aktarılmaz. Enerjinin bir kıs- 10.000 J Güneşten gelen enerji
Ekosistemde Enerji Akışı
mı hayatsal faaliyetlerde kullanılır. Bir kısmı ise
ısı olarak ortama verilir. Sadece % 10’luk kısmı diğer canlıya aktarılır. Buna % 10 yasası
denir.
BESİN ZİNCİRİ, BESİN AĞI VE BESİN PİRAMİDİ
ˇ Ekosistem içerisinde beslenme ilişkileri nedeniyle besin zincirleri veya besin ağları oluşur.

ˇ Bir ekosistemde besin ve enerjinin taşındığı organizmalar dizisine besin zinciri denir.
ˇ Besin zinciri üretici canlıyla başlar sırasıyla birincil, ikincil ve üçüncül tüketicilerle devam
eder. Besin zincirinin her trofik düzeyinde ayrıştırıcı canlılar görev yapar.
ˇ Doğadaki canlıların çoğu birden fazla besin zincirinde yer alabilir. Bu yüzden birden fazla
besin zincirini içeren ağa besin ağı denir. Besin ağları canlıların ekosistemdeki rollerini
gösterir. Ekosistemlerde biyolojik çeşitliliğe bağlı olarak besin ağlarındaki tür çeşitliliği
ve karmaşıklık değişebilir.