Page 15 - 10_kimya_ogretmenin

KİMYANIN TEMEL KANUNLARI VE KİMYASAL HESAPLAMALAR 13
ˇ Bir tane karbon -12 izotopunun kütlesinin 12’de 1’ine (1/12’sine) 1 atomik kütle birimi (1
akb) denir. Bu birim Dalton (Da) veya SI’de u olarak da bilinir.

F Karbon atom kütlesi → Karbon atom kütlesi = 12 akb olur.
1 akb =
12
F
1 tane C atomu 12 akb,
1 tane N atomu 14 akb,
F
1 tane Fe atomu 56 akb’dir.
F
YAYINEVİ
NOT
1 akb aynı zamanda 1 proton veya 1 nötronun kütlesine eşittir.

İzotop Atomlar ve Ortalama Bağıl Atom Kütlesi

ˇ Proton sayısı aynı nötron sayısı farklı olan atomlara izotop atomlar denir. Nötr izotop
atomların;
ˇ Proton ve elektron sayıları, kimyasal özellikleri aynıdır.
EDİTÖR
ˇ Nötron sayıları, kütle numaraları, fiziksel özellikleri farklıdır.
ˇ Birçok element doğada kararlı izotoplarının bir karışımı halinde bulunur.

ˇ İzotop atomların kütle numaraları ve doğadaki bulunma yüzdeleri farklı olduğundan elemen-
tin atom kütlesi bu izotopların ortalaması alınarak bulunur. Bu sebeple periyodik sistemdeki
bazı elementlerin mol kütleleri tam sayı olmayıp ondalıklı bir sayıdır.
ˇ Elementlerin atom kütlesi, doğal izotoplarının ağırlıklı ortalamasıdır.

ˇ İzotopların doğada bulunma yüzdeleri (bollukları) kullanılarak ortalama atom kütlesi aşa-
ğıdaki formülle bulunur.
(%) . KN + (%) . KN + . . .
Ortalama atom kütlesi (OAK) = 1 1 2 2
100

% = İzotopun doğada bulunma yüzdesi
F
KN = İzotopun kütle numarası
F

NOT
Periyodik tabloda bir atomun kütle numarası yerine ortalama atom kütlesi verilir.
Bir elementin ortalama atom kütlesinin tam sayı olması, elementin izotopunun olmadığı
anlamına gelmez.