Page 22 - 10_kimya_ogretmenin
P. 22

20                                       KİMYANIN TEMEL KANUNLARI VE KİMYASAL HESAPLAMALAR
          Kimyasal Tepkime Denklemlerinin Denkleştirilmesi

              ˇ Kimyasal tepkimeler denkleştirilirken;
             F
                En fazla sayıda atom içeren bileşiğin kat sayısı 1 alınır.
                Öncelikle az rastlanan atomlar denkleştirilir.
             F
             F
                Serbest elementlerin denkleştirilmesi sona bırakılır. Hidrojen ve oksijen en son
                denkleştirilir.
             F
                Denkleştirmede en küçük tam sayı koşulu varsa kesirli kat sayılar tam sayı olacak
                şekilde bütün kat sayılar genişletilir.
              ˇ Örneğin; C H  + O  → CO  + H O denklemini denkleştirmek için C H 'ün kat sayısı 1 alınır
                                  2
                                       2
                            2
                                                                      4
                                                                    2
                        4
                      2
             ve öncelikle bu bileşikteki atomlar denkleştirilir. Buna göre CO  ve H O'nun kat sayıları
                                                                        2
                                                                   2
             2 alınarak C ve H atomları denkleştirilir. Bu durumda girenler kısmında 2 tane O atomu,
             ürünler kısmında ise 6 tane O atomu vardır. Girenlerde O 'nin başına 3 yazılarak tepkime
                                                             2
             denkleştirilir.
                 C H  + 3O  → 2CO  + 2H O         YAYINEVİ
                  2
                                  2
                          2
                     4
                                       2
             Kimyasal Tepkime Türleri
                a. Yanma Tepkimeleri
                      EDİTÖR
              ˇ Bir maddenin oksijen gazı (O ) ile tepkimeye girmesine yanma denir.
                                     2
              ˇ Yanma olayı hızlı ve yavaş gerçekleşebilir.
                Demirin yanması (paslanması) veya gümüşün kararması olaylarında olduğu gibi alevsiz
             F
                yanmalara yavaş yanma (oksitlenme) denir.
                Odunun, doğal gazın veya mutfak gazının yanması olaylarında olduğu gibi alevli yanma-
             F
                lara hızlı yanma denir.
              ˇ Yanma olayının gerçekleşebilmesi için;
                Yanıcı madde (hidrojen gazı, odun gibi)
             F
                Yakıcı madde (hava, oksijen)
             F
             F
                Tutuşma sıcaklığı (aktivasyon enerjisi) gerekir.
              ˇ Yanma olayları ısı veren, yani ekzotermiktir. Sadece N  gazının yanması ısı alan, yani en-
                                                           2
             dotermiktir.
              ˇ Yapısında C ve H veya C, H ve O atomları içeren bütün bileşiklerin yanma ürünleri kesinlikle
             CO  ve H O’dur.
                     2
               2
                 N (g) + O (g) + ısı → 2NO(g)
                         2
                   2
                        3

                 Fe(k) +   O (g) → Fe O (k) + ısı
                                     3
                           2
                                  2
                        2
                 CH (g) + 2O (g) → CO (g) + 2H O(g) + ısı
                                          2
                    4
                                   2
                           2
                 C H OH(s) + 3O (g) → 2CO (g) + 3H O(s) + ısı
                     5
                               2
                  2
                                        2
                                               2
   17   18   19   20   21   22   23   24   25   26   27