Page 22 - 10_kimya_ogretmenin
P. 22
20 KİMYANIN TEMEL KANUNLARI VE KİMYASAL HESAPLAMALAR
Kimyasal Tepkime Denklemlerinin Denkleştirilmesi
ˇ Kimyasal tepkimeler denkleştirilirken;
F
En fazla sayıda atom içeren bileşiğin kat sayısı 1 alınır.
Öncelikle az rastlanan atomlar denkleştirilir.
F
F
Serbest elementlerin denkleştirilmesi sona bırakılır. Hidrojen ve oksijen en son
denkleştirilir.
F
Denkleştirmede en küçük tam sayı koşulu varsa kesirli kat sayılar tam sayı olacak
şekilde bütün kat sayılar genişletilir.
ˇ Örneğin; C H + O → CO + H O denklemini denkleştirmek için C H 'ün kat sayısı 1 alınır
2
2
2
4
2
4
2
ve öncelikle bu bileşikteki atomlar denkleştirilir. Buna göre CO ve H O'nun kat sayıları
2
2
2 alınarak C ve H atomları denkleştirilir. Bu durumda girenler kısmında 2 tane O atomu,
ürünler kısmında ise 6 tane O atomu vardır. Girenlerde O 'nin başına 3 yazılarak tepkime
2
denkleştirilir.
C H + 3O → 2CO + 2H O YAYINEVİ
2
2
2
4
2
Kimyasal Tepkime Türleri
a. Yanma Tepkimeleri
EDİTÖR
ˇ Bir maddenin oksijen gazı (O ) ile tepkimeye girmesine yanma denir.
2
ˇ Yanma olayı hızlı ve yavaş gerçekleşebilir.
Demirin yanması (paslanması) veya gümüşün kararması olaylarında olduğu gibi alevsiz
F
yanmalara yavaş yanma (oksitlenme) denir.
Odunun, doğal gazın veya mutfak gazının yanması olaylarında olduğu gibi alevli yanma-
F
lara hızlı yanma denir.
ˇ Yanma olayının gerçekleşebilmesi için;
Yanıcı madde (hidrojen gazı, odun gibi)
F
Yakıcı madde (hava, oksijen)
F
F
Tutuşma sıcaklığı (aktivasyon enerjisi) gerekir.
ˇ Yanma olayları ısı veren, yani ekzotermiktir. Sadece N gazının yanması ısı alan, yani en-
2
dotermiktir.
ˇ Yapısında C ve H veya C, H ve O atomları içeren bütün bileşiklerin yanma ürünleri kesinlikle
CO ve H O’dur.
2
2
N (g) + O (g) + ısı → 2NO(g)
2
2
3
Fe(k) + O (g) → Fe O (k) + ısı
3
2
2
2
CH (g) + 2O (g) → CO (g) + 2H O(g) + ısı
2
4
2
2
C H OH(s) + 3O (g) → 2CO (g) + 3H O(s) + ısı
5
2
2
2
2