Page 114 - 10_tarih_ogretmenin

112 DÜNYA GÜCÜ OSMANLI (1453-1595)
Osmanlı-Safevi İlişkileri

ˇ Çaldıran Savaşı’ndan ağır bir yenilgiye uğrayan Safevilerin Anadolu’yu ele geçirme çabaları
Kanuni Dönemi’nde de devam etti.

ˇ Şah İsmail’den sonra yerine geçen oğlu Şah Tahmasb bu amaçla Anadolu’da ayaklanmalar çıkardı.
ˇ Buna karşılık Kanuni batıda Habsburglara karşı yürüttüğü mücadeleden fırsat buldukça
İran üzerine seferler düzenledi.
ˇ Şah Tahmasb, Şarlken ve Ferdinand ile Osmanlı Devleti aleyhine ittifak arayışı içindeydi.

ˇ Kanuni, Avusturya ile İstanbul Antlaşması’nı imzaladıktan sonra İran’a sefer düzenledi.

ˇ Ancak Şah Tahmasb Osmanlı ordusuyla savaşmaya cesaret edemedi.
ˇ Tebriz’i alan Kanuni ilerleyişini sürdürerek Bağdat’ı Osmanlı sınırlarına kattı.

NOT YAYINEVİ
F Bu sefer “Irak-ı Acem” ve Irak-ı Arap” olarak isimlendirilen bölgelere yapıldığı için “
İki Irak” anlamına gelen “Irakeyn Seferi” olarak nitelendirilmiştir. Bu sefer sonunda
Basra-Bağdat-Halep ticaret yolu Osmanlı denetimine girmiştir.

İran (Tebriz) Seferi (1548)
EDİTÖR
ˇ Safeviler, Irakeyn Seferi sonrasında karşı saldırıya geçerek Tebriz dahil birçok yeri geri
aldı.

ˇ Bunun üzerine Kanuni, Habsburglarla imzaladığı 1547 Ahidnamesi sonrasında Safeviler üze-
rine ikinci defa sefere çıktı.

ˇ Tebriz’i geri alan Kanuni, Van Beylerbeyliğini kurarak Safevilere karşı tampon bir bölge
oluşturdu.

ˇ Erdel’de sorunlar çıkması üzerine Osmanlı ordusu geri döndü..

Nahçıvan Seferi (1553)
ˇ Şah Tahmasb’ın Şirvan, Ahlat ve Erciş’i ele geçirip Bağdat’ı tehdit etmesi üzerine Kanuni
Sultan Süleyman 1553 yılında tekrar İran’a yöneldi.
ˇ Şah Tahmasb önceki seferlerde olduğu gibi yine Osmanlı ordusu ile savaştan kaçındı.

ˇ Kanuni, kışı geçirmek üzere Amasya’ya döndü. Şah Tahmasb elçi gönderip barış istedi.
ˇ Taraflar arasında Amasya Antlaşması imzalandı (1555).

NOT
F Amasya Antlaşması Osmanlı Devleti ile Safeviler arasında imzalanan ilk resmi ant-
laşmadır. Tebriz ve Bağdat’ın Osmanlılarda kaldığı bu antlaşma, İran’la imzalanacak
daha sonraki antlaşmaların da temelini oluşturmuştur.