Page 84 - 10_tarih_ogretmenin

82 BEYLİKTEN DEVLETE OSMANLI MEDENİYETİ
ˇ İngiltere’de Greenwich Gözlemevi’ni kuran John Flamsteed (Con Fileymstid) “Britanya Gök
Tarihi” adlı eserini hazırlarken, Zîc-i Uluğ Bey’den yararlandı.
ˇ Batı bilim dünyası Uluğ Bey’i “XV. Asır Astronomu” unvanına layık görürken Milletlerarası
Astronomi Derneği de Ay yüzeyindeki bir kratere onun adını verdi.

HALK KÜLTÜRÜ VE KİTABÎ KÜLTÜR

ˇ Osmanlı’nın kuruluşundan itibaren ortaya çıkan sözlü ve yazılı edebiyat ürünleri, Türkiye
Selçukluları ve beylikler döneminin devamı gibidir.
YAYINEVİ
ˇ Türkiye Selçuklularının ve Anadolu beyliklerinin saraylarında nedim, komik, taklitçi, ozan
ve şairler bulunurdu.
ˇ Osmanlı Devleti ise, çeşitli etnik ve dinî kökenden halkların ticari, sosyal, kültürel, dinî ve
bilimsel etkinliklerini sürdürdüğü bir devletti.
ˇ Bu durum Osmanlı’da, geniş ve zengin bir kültürel birikimin oluşmasını sağladı.

ˇ Bu birikim, tarih boyunca yazılı veya sözlü olarak kuşaktan kuşağa aktarıldı.
ˇ Kültürün yazılı olarak aktarılmasında çoğunlukla ferman, berat, ahitname gibi devlet yayın-
ları ile telif veya tercüme kitap, risale, minyatür vb. kullanıldı.
EDİTÖR
ˇ Osmanlı’da kültürün en başta gelen üretim merkezleri saray ve konaklardı.
ˇ Saray ve konaklarda, sanat ve bilim alanında en önde gelen isimler toplanmış olduğundan
buralar kültür faaliyetleri konusunda halka öncülük eden yerler oldu.

ˇ I. Murad tarafından Bursa’da kurulduğu ifade edilen kütüphane, ilk saray kütüphanesi
olarak nitelendirilmektedir.

II. Murad’ın Kültürel Faaliyetleri

ˇ Ülkesinde kültür ve ilim hayatını yükseltmek için her fedakarlığı göze alabilen Sultan Murad,
ilim adamı ve bilginlere karşı son derece cömert davrandı.
ˇ Türk diline önem veren padişah, Türkçe eserler yazdırdığı gibi birçok yabancı eserin de
tercümesini sağladı.
ˇ Âşık Paşa’nın yazdığı “Garipname” adlı eser Türkçe yazımı teşvik edilen eserlerdendir.

ˇ II. Murad, Danişmentli ve Selçuklu dönemlerinden beri devam eden Fars kültürünün etki-
lerini unutturmaya çalıştı.

ˇ Türk diline ait önemli eserler olan Yazıcızâde Ali’nin “Tevârih-i Âl-i Selçuk”u; Molla Arif
Ali’nin “Danişmendnâme”si; Şeyhî’nin “Hüsrev ve Şirin”i; Mercimek Ahmet’in “Kâbusnâme”si
Yazıcızâde Mehmet Efendi’nin “Muhammediyye ” adlı eseri II. Murad Devri’nde yazıldı.

ˇ Ayrıca Edirne, Bursa, Selanik, İpsala ve Ergene’de yaptırdığı muazzam eserler sebebiyle
II. Murad’a “Ebu’l Hayrat” unvanı verilmiştir.