Page 36 - 11_biyoloji_ogretmenin

34 İNSAN FİZYOLOJİSİ
Ağ Tabaka (Retina)
ˇ Göz yuvarlağının en içte bulunan fotoreseptörler ve ağ gibi dağılmış sinirler bulunan ta-
bakadır. Ağ tabakadaki fotoreseptörler şekillerine göre çubuk ve koni olarak adlandırılır.
ˇ Çubuk fotoreseptörleri: Işık durumunun az olduğu durumlarda görmeyi sağlar. Renkleri
algılayamaz, cisimlerin siyah - beyaz görünmesini sağlar.
ˇ Koni fotoreseptörleri: Işık şiddeti yeterli olduğu zaman renkli görmeyi sağlar. Retina’da
yeşil, kırmızı ve mavi renge duyarlı üç tip koni hücresi vardır.
NOT
Bir insanda koni hücreleri hiç yoksa yani koni reseptörleri bulunmuyorsa bu canlılarda to-
tal renk körlüğü olarak adlandırılan hastalık gözlenir. Total renk körlüğüne sahip bireyler
siyah - beyaz görürler.

ˇ Ağ tabakada fotoreseptörlerin en yoğun bulunduğu kısım sarı benektir. Sarı beneğin mer-
kezinde koni hücreleri, kenarlarında ise çubuk reseptörleri bulunur. Retinaya ulaşan ışıklar
sarı benekte toplanır. YAYINEVİ

Epitelyum
Pigment
Melanin Diskler
EDİTÖR
tanecikleri
Bağlayıcı saplar Mitokondri
Çubuk
reseptörleri Golgi
Koni
reseptörleri
Çekirdekler
Bipolar
hücre

Ganglion

Gözün Ağ Tabakasındaki Çubuk ve Koni Fotoreseptörleri
ˇ Görme sinirlerinin göz yuvarlağından çıktığı noktaya kör nokta denir. Bu kısımda fotore-
septör bulunmadığından görüntü oluşmaz ve ışık algılanmaz.

ˇ Çubuk hücrelerinin az ışıklı ortamda görmedeki etkisi retinada bulunan rodopsin adlı pig-
ment sayesinden gerçekleşir.
ˇ Rodopsin ışıkta parçalanır, karanlıkta ise çubuk hücrelerinde tekrar sentezlenir. Bu nedenle
aydınlık bir ortamdan karanlık bir ortama geçildiğinde ilk anda net görme gerçekleşmez. Bir
süre sonra yeterli rodopsin varlığında görme için az ışık yeterli olabilmektedir. Bu duruma
gözün karanlığa adaptasyonu denir. Rodopsin pigmentinin sentezi için A vitamini gereklidir.
A vitamini eksikliğinde gece körlüğü ortaya çıkar.