Page 63 - 11_edebiyat_ogretmenin

ŞİİR 61
TANZİMAT DÖNEMİ ŞAİRLERİ

İBRAHİM ŞİNASİ (1826 - 1871)
ˇ Tanzimat edebiyatının kurucuları arasında yer alan Şinasi, Avrupa’ya
gönderilen ilk öğrencilerdendir. Fransa’ya gitmeden önce klâsik kasi-
deler yazan şair, Fransa’dan döndükten sonra kasidede biçim açısından
değişiklikler yapmış, ayrıca toplumsal kavramlara yer vermiştir.

ˇ Şiirleri duygusallıktan yoksun ve akılcıdır. Bu yönüyle Şinasi
YAYINEVİ
Tanzimat’tan sonraki edebiyatımızda akılcılığın öncüsü olarak yerini
almıştır.
ˇ Konuşulan Türkçe ile yeni bir şiir dili yaratmayı amaçlamışsa da bunda başarılı olamamış-
tır.
ˇ Şairliğinden çok fikirleri ve yenileşme sürecinde olan edebiyat alanında yaptığı çalışmala-

rıyla etkili olmuştur. Şinasi, edebiyatımızdaki ilklerin öncüsüdür.
Edebiyatımıza kazandırdığı ilkler şunlardır:
F Batılı anlamda ilk tiyatro eserini yazdı. (Şair Evlenmesi)
EDİTÖR
F İlk şiir çevirilerini yaptı. (Fransızcadan)
F Batılı anlamda ilk fabl örneğini yazdı. (Eşek ile Tilki Hikâyesi)

F İlk makaleyi yazdı. (Tercüman-ı Ahval Mukaddimesi)
F Âgâh Efendi ile birlikte ilk özel gazeteyi çıkardı. (Tercüman-ı Ahval)
F Noktalama işaretini kullanan ilk yazar oldu. (Şair Evlenmesi adlı oyunda)

F Halk edebiyatıyla ilgili ilk derleme çalışmasını yaptı. (Durub-i Emsal-i Osmaniye)

ZİYA PAŞA (1825 - 1880)
ˇ Tanzimat’la birlikte gelen yeniliklere düşünce olarak bağlı olma-
sına rağmen uygulamada eskinin etkisinde kaldığı görülür.

ˇ Eski-yeni ikilemini en yoğun yaşayan sanatçıların başında gelir.

ˇ “Şiir ve İnşa” adlı makalesinde, halkın anlayabileceği bir dille
halka hitap edecek bir edebiyatın oluşması gerektiğini savunan
sanatçı; “Harâbât” adlı divan şiiri antolojisinin ön sözünde divan şiirini överek halk şiirini
küçümsemiştir. Bu tutarsızlığı Tanzimat şairleri tarafından ciddi şekilde eleştirilmiştir.

ˇ Ziya Paşa şekil bakımından eskiye bağlı bir şairdir. Hece ile birkaç denemesi olan sanatçı,
divan şiiri geleneğine bağlı kalarak şiirlerini kaleme almıştır.