Page 66 - 11_kimya_ogretmenin

SIVI ÇÖZELTİLER VE ÇÖZÜNÜRLÜK 3. ÜNİTE 64

A. ÇÖZÜCÜ ÇÖZÜNEN ETKİLEŞİMLERİ

1. ÇÖZÜCÜ - ÇÖZÜNEN ETKİLEŞMELERİ

ˇ Çözelti, iki veya daha fazla maddenin birbiri içinde homojen olarak karışmasıyla oluşan
ve çözünenin etkileşimine ve etkile- YAYINEVİ
karışımlardır.
ˇ Çözelti, çözücü ve çözünen olmak üzere iki bileşenden oluşur. Bir çözeltide genellikle miktarı
fazla olan ve çözeltinin fiziksel halini belirleyen bileşen çözücü, diğer bileşen ise çözünendir.

ˇ Çözücüsü sıvı olan çözeltilere sıvı çözeltiler denir. Şekerli su, kolanya ve gazoz sıvı çözel-
tilere örnek verilebilir.
ˇ Çözelti oluşumu (çözünme süreci) üç basamakta gerçekleşir.
Çözücü tanecikleri arasındaki etkileşimler zayıflar.
F
Çözünen tanecikleri arasındaki etkileşimler zayıflar.
F
F
Çözücü - çözünen tanecikleri etkileşir.
EDİTÖR
ˇ Maddelerin birbiri içinde çözünmesi
çözücü ve çözünen yapısına, çözücü

şimin şiddetine bağlıdır.
ˇ Yapı olarak birbirine benzeyen mad-
delerin birbiri içinde çözünmesi bek-
lenir. Buna göre;

Polar maddeler polar çözücü-
F
lerde,
İyonik katılar polar çözücülerde,
F
Apolar maddeler apolar çözücülerde çözünür.
F
ˇ Polar moleküller arasında dipol - dipol etkileşimleri oluşur.
F 2 3
HCl, H S, HBr, CH Cl gibi moleküller polardır. Bu moleküller kendi aralarında ve polar
su molekülü ile dipol - dipol etkileşimleri oluşturur.
ˇ Elektronegatifliği yüksek F, O ve N elementlerinin hidrojenli molekülleri arasında hidrojen
bağı oluşur.
F 2 3 2 5 3 6 12 6
HF, H O, NH , C H OH, CH COOH ve C H O gibi moleküller kendi aralarında ve
birbirleriyle hidrojen bağları, dipol - dipol ve indüklenmiş dipol - indüklenmiş dipol
etkileşimleri oluşturur.