Page 60 - 11_tarih_ogretmenin

58 DEĞİŞİM ÇAĞINDA AVRUPA VE OSMANLI
F İran ve Avusturya ile yapılan savaşların uzun sürmesiyle ekonominin bozulması

F Tımar sisteminin bozulması
F İltizam sistemiyle istenilen sonuca ulaşılamaması
F Eski askerlerin eşkıyalık faaliyetlerine yönelmesi

gibi nedenler etkili oldu.
ˇ Celâlî İsyanları içinde devleti en çok uğraştıranlar; Kara-
yazıcı, Canbolatoğlu, Kalenderoğlu, Kör Mahmut, Katır-
cıoğlu ve Gürcü Nebi isyanlarıdır.
ˇ 1606'da Avusturya savaşlarının sona ermesi üzerine, Sad-
razam Kuyucu Murat Paşa ve Kanije kahramanı Tiryaki
Hasan Paşa, Anadolu'da zor kullanarak devlet otoritesini
yeniden sağladılar.
ˇ Celâlî İsyanları, Osmanlı ekonomisinin iyice bozulmasına
neden oldu. YAYINEVİ
ˇ Anadolu'nun büyük kısmı harabe haline geldi.
ˇ İsyancılardan, askerlerden ve halktan yüz binlerce insan yaşamını yitirdi.
ˇ Dirlik ve düzeni bozulan köylüler topraklarını bırakıp şehirlere göç etmek üzere köylerini
EDİTÖR
terk etmeye başladı.
ˇ Osmanlı tarihinde Büyük Koçgun olarak adlandırılan bu göç hareketi sonucunda kırsal ke-
simde tarımsal üretim düşerken tımar sistemindeki bozulma da hızlandı.
ˇ Şehirlerde ise kontrolsüz nüfus artışına bağlı olarak barınma, işsizlik ve suçlarda artış gibi
yeni sorunlar ortaya çıktı.
ˇ Diğer yandan bu isyanlar vergilerin düşmesine neden oldu.

Suhte İsyanlar
ˇ XVI. yüzyılın ortalarında medrese öğrencileri eşkiyalığa
karışmadan 100-150'şer kişilik gruplar hâlinde dolaşarak
para, kurban ve adak yardımı toplarlardı.

ˇ XVI. yüzyılın ikinci yarısından itibaren sosyal ve ekonomik
ortamın bozulmasıyla birlikte öğrenciler eşkıyalığa başla-
dılar.
ˇ Halkın mallarını yağmaladılar, zenginlerin evlerini bastılar,
çocuklarını kaçırdılar.
ˇ Osmanlı yönetimi suhtelere karşı sert tedbirler aldı ve devlet görevlileriyle öğrenciler
arasında kanlı çatışmalar yaşandı.
ˇ Kanuni Sultan Süleyman'ın son yıllarında ve II. Selim Dönemi'nde isyanlar iyice arttı.