Page 62 - 11_tarih_ogretmenin
P. 62
60 DEĞİŞİM ÇAĞINDA AVRUPA VE OSMANLI
Osmanlı Devleti’nde Layihalar
ˇ Osmanlı yönetiminde görülen aksaklılara karşı düşünülen ve uygulanmaya çalışılan ıslahat
çabaları bazı devlet adamlarının raporları doğrultusunda hazırlandı.
ˇ Hazırlanan bu tavsiye niteliğindeki raporlara layihalar denildi.
ˇ XVII. yüzyılda Lütfi Paşa, Kâtip Çelebi, Koçi Bey gibi bazı devlet adamları kötü gidişatın
önüne geçmek için birtakım layiha ya da risale gibi isimlerle anılan raporları hazırladılar.
ˇ II. Osman, Sultan İbrahim ve IV. Murat gibi padişahlar ile Tarhuncu Ahmet ve Köprülüler
gibi sadrazamlar hazırlanan bu layihalar doğrultusunda ıslahatlar yaptılar.
ˇ Hazırlanan layihalarda;
F Osmanlı'yı eski gücüne döndürme
F Yaşanan aksaklıkların siyasi, sosyal ve ekonomik nedenleri ile ilgili çalışmalar yer
aldı.
ˇ Ancak hazırlanan layihalarda toplumsal sorunlar görmezden gelindiği için sorunlar dar bir
bakış açısıyla değerlendirildi. YAYINEVİ
ˇ Islahatlar süreklilik gösteren bir devlet politikası hâline getirilemedi.
ˇ Dünyadaki gelişmeler dikkate alınmadı.
ˇ Osmanlı yöneticileri geri kaldıklarını kabullenmediler.
EDİTÖR
ˇ Bu nedenle yapılan ıslahatlarda toplum düzeni geri planda kaldı.
Lale Devri'ndeki Yeniliklerin Sosyal Hayata Etkileri
ˇ 1718 Pasarofça Antlaşması'ndan başlayıp, 1730 Patrona Halil İsyanı'na kadar süren döneme
Lale Devri denir.
ˇ Padişah III. Ahmet ile Sadrazam Nevşehirli Damat İb-
rahim Paşa'nın amacı savaşlardan bıkan toplumu dinlen-
dirmekti.
ˇ Ama kısa zamanda amacından saptırılarak bir eğlence dö-
nemine dönüştürüldü.
ˇ İsmini ünlü lale bahçelerinden alan Lale Devri sadece İs-
tanbul, Edirne, İznik, Kütahya, Konya ve Nevşehir gibi
şehirlerde yaşandı.
NOT
Osmanlı Devleti'nin Batı'nın üstünlüğünü ilk kez kabul ederek örnek aldığı dönem Lala
Devri'dir.
Lale Devri'nde bilim, teknik, sanat ve kültür alanlarında ıslahat yapılmış ama askeri alanda
ıslahat yapılmamıştır.
İlk defa Yahya Kemal Beyatlı bu devir için "Lale Devri" tabirini kullanmıştır.