Page 123 - 12_biyoloji_ogretmenin

BİTKİ BİYOLOJİSİ 121
TOHUMUN ÇİMLENMESİNE ETKİ EDEN FAKTÖRLER

Çevresel Faktörler

» Tohumun çimlenmesi için su(nem), uygun sıcaklık, oksijen gerekliyken, ışık ve CO
2
gerekli değildir. Bunlar tohumda aşağıdaki olayların gerçekleşmesi için gerekli olan
faktörlerdendir.

› Enzimlerin aktivasyonu
YAYINEVİ
› Tohum kabuğunun çatlaması
› Engelleyicilerin etkisinin ortadan kaldırılması
› Enerji üretiminin hızlanması

Su (nem)

» Tohumun suyu, ozmozla almasıyla çimlenme olayı başlar. Çimlenmeyi engelleyen hor-
monların etkisi kırılır. Böylece çimlenmeyi başlatan faktörler etkin hale geçer.

» Suyun tohuma geçmesiyle tohum şişer ve tohumun kabuğu çatlar. Embriyonun ilk
önce kökü çıkar.
EDİTÖR
» Enzimlerin aktivasyonu ve çalışma ortamı için su gereklidir (hidroliz tepkimeleri).
Ayrıca tohumun çimlenmesini engelleyen kimyasalların etkisizleştirilmesi için de suya
gereksinim vardır.
» Suyun normalden fazla olması çimlenmeyi olumsuz etkiler.

Sıcaklık

» Özellikle solunum enzimlerinin aktivasyonunu sağlar.
» Maddelerin difüzyonunu (su, solunum gazları) arttırır.

» Ancak ihtiyaç duyulan sıcaklık miktarı bitkinin türüne göre değişir. Birçok bitki için
o
25-30 C sıcaklık optimumdur.

Oksijen (hava)

» Oksijenli solunum için gerekli olup özellikle çimlenme sırasında gerçekleşen mitoz
bölünme için bol enerjiye ihtiyaç vardır.
» Oksijen olmadan çimlenen çok az tohum vardır (çeltik tohumları gibi). Ama büyüme
ve gelişim için bunların da oksijene ihtiyacı vardır.