Page 124 - 12_biyoloji_ogretmenin

122 BİTKİ BİYOLOJİSİ
Tohumun Olgunlaşmış Olması (Dormansi Ve Dormansinin Kırılması)

Dormansi: Tohumların çimlenme öncesi uyku halinde olmasıdır. Dormansi halindeki tohum,
kış uykusundaki hayvan gibi olup bazal metabolizma ile hayata devam eder (4000 yıllık
mercimek tohumlarında çimlenmenin gözlenmesi).
» Dormansi, döllenme sonrası tohum oluşurken başlar ve çimlenme başlayıncaya kadar
devam eder.

YAYINEVİ
» Dormansi süresi bitki türlerine göre farklı olmakla birlikte genel olarak 3 faktöre
bağlıdır.

› Tohum kabuğunun kalınlığı
› Tohumdaki besin çeşidi ve miktarı

› Tohumda biriken engelleyiciler

» ABA (absisik asit) gibi hormonların etkisiyle dormansi sağlanır. Dormansi şartlarının
oluşması tohumun çimlenmesini önler. Böylece tohumun ölmesi engellenmiş olur.

EDİTÖR
Dormansinin kırılması: Tohumun olgunlaşması durumudur.
» Tohumlar dormansi halleri devam ederken çevresel şartlar uygun olsa bile çimlenmez.

» Dormansinin kırılmasıyla tohum çimlenir.

Kırılmayı Sağlayan Faktörler

» Kabuk kalın olması durumunda inceltilip çatlaması sağlanır. Bu işlem için bazı tohum-
ların hayvanların sindirim sisteminden geçmesi, bazılarının da yangın gibi faktörlere

maruz kalması gerekir. Örneğin, bir yangın sonrası orman dibini kısa sürede otsu
bitkilerin kaplaması.

» Engelleyici kimyasallar etkisiz hale getirilmelidir. Bunun için bazı tohumlar (buğday
gibi) soğuğa maruz tutularak durdurucu genler etkisizleştirilir.

… … … … … …
… Öğretmenin Kaleminden Öğretmenin Kaleminden Öğretmenin Kaleminden Öğretmenin Kaleminden Öğretmenin Kaleminden Öğretmenin Kaleminden Öğretmenin Kaleminden
  
Uygun koşullarda absisik asit hormonu dormasi periyodunun devam etmesini sağlar. Uy-ygun koşullarda absisik asit hormonu dormasi periyodunun devam etmesini sağlar. Uy-
U
gun koşullarda embriyo hücrelerinin sağladığı giberellin hormonu çimlenmeyi başlatır.
gun koşullarda embriyo hücrelerinin sağladığı giberellin hormonu çimlenmeyi başlatır.