Page 47 - 12_biyoloji_ogretmenin

CANLILARDA ENERJİ DÖNÜŞÜMLERİ 45

Ekzergonik Reaksiyon: Hücrede reaksiyon gerçekleşirken ısı enerjisi açığa çıkıyorsa bu
tür reaksiyonlara denir.

Endergonik Reaksiyon: Hücrede reaksiyonun gerçekleşmesi için ısı enerjisi gerekiyorsa
bu tür reaksiyonlara denir.
A B

Ürün
Enerji Giren Isı Enerji Giren Ürün
YAYINEVİ
Isı

Reaksiyon akışı Reaksiyon akışı
(Ekzergonik reaksiyon) (Endergonik reaksiyon

» Şekerin vücutta yakılarak enerji açığa çıkması ekzergonik bir reaksiyon iken, foto-
sentez sırasında organik moleküllerin sentezlendiği reaksiyonlar endergonik reaksi-
yonlara örnek verilebilir.
EDİTÖR
» Canlı vücudunda meydana gelen bu tür olaylar için gerekli olan enerji yine canlı
vücuduna alınan besinlerin ekzergonik reaksiyon sonucunda açığa çıkardığı enerjiyi

kullanması ile olur. Yani hücreler endergonik reaksiyonlar için gerekli olan enerjiyi
ekzergonik reaksiyonlardan sağlar.
» Hücrede ekzergonik reaksiyonlar sonucu oluşan enerji doğrudan doğruya kullanılmaz.
Bu enerji ATP molekülü içerisinde depolanır. ATP molekülü enerjiyi depolayabilen
ve aynı zamanda aktarabilen bir moleküldür.

» Hücre için gerekli olan tüm enerji ATP molekülünde depolanan enerji ile canlı faali-
yetleri sonucunda gerçekleştirilir. Unutmayalım, tüm canlılar temel enerji molekülü
olarak ATP’yi kullanır. Her hücre kendi ATP’sini sentezler ve kullanır.

Enerjinin Temel Molekülü ATP

» ATP molekülü azotlu bir baz (adenin bazı), beş karbonlu bir şeker (riboz şekeri) ile
birbirine bağlı 3 fosfat grubundan oluşur. ATP molekülünün yapısı incelendiğinde
kimyasal enerjinin fosfat grupları arasındaki bağlarda depolandığı görülür. Çünkü
ATP molekülü su ile tepkimeye girdiğinde fosfat grupları arasındaki bağlar çözülür
ve büyük miktarda enerji açığa çıkar.