Page 28 - 12_edebiyat_ogretmenin

26 GİRİŞ
“mi” soru ekinden sonra gelen zaman ve Ünsüz
kişi ekleri soru ekine bitişik yazılır. His etmek Hissetmek türemesi
 Yolu tarif edebilir misin? Hece (ünlü)
Kayıp etmek Kaybetmek
 Güler misin, ağlar mısın bu haline? düşmesi

 Yakamozlar saçarak geçer misin yanımdan? Sabır Sabreylemek Hece (ünlü)
eylemek düşmesi
“-ken” Ekinin Yazımı
Kelimelerinden her ikisi veya ikincisi, bir-
Büyük ünlü uyumuna uymayan bu ekin aslı leşme sırasında benzetme yoluyla anlam
“iken”dir. Getirildiği kelimenin son sesi ne değişmesine uğrayan bitki, hayvan adları
olursa olsun “-ken” biçiminde yazılır. bitişik yazılır.
 Yazmaya başlarken sözcükler parmak uçla-  kuşburnu, aslanağzı, civanperçemi, kızılka-
rınızda kilitlenir. nat, beşparmak...
 O sözleri söylerken ciddi miydin? Ciddiyken Aynı nedenden dolayı anlam değişmesine
bile mizah var yüzünde.
uğrayan hastalık, alet/eşya ve yiyecek ad-
İstenildiği takdirde “iken” olarak ayrı da ları bitişik yazılır.
yazılabilir. YAYINEVİ
 karataban, itdirseği, kedigözü, tavukgöğsü,
 Onunla Bodrum’da iken tanışmış. dilberdudağı, adayavrusu...
 Yaşam bu kadar zor iken bir de sizinle uğ- Yine aynı nedenden dolayı anlam değiş-
raşamam. mesine uğrayan renk adları, oyun adları ve
gök cisimlerinin adları bitişik yazılır.
BİRLEŞİK SÖZCÜKLERİN YAZIMI
EDİTÖR  gülkurusu, kavuniçi, beştaş, samanyolu,
Birleşik sözcüklerin bir kısmı bitişik, bir kısmı Büyükayı...
da ayrı yazılır.
Bitişik Yazılan Birleşik Sözcükler “-a, -e, -ı, -i, -u, -ü” zarf-fiil ekleriyle “bil-
mek, görmek, kalmak, durmak” fiilleriyle
Bazı sözcüklerin birleşmesi esnasında kurulan kurallı bileşik fiiller bitişik yazılır.
ikinci sözcüğün ilk ünlüsü aşınmaya uğ-
rayıp düşer. Böylece ortaya bitişik bir söz-  gülebilmek, düşeyazmak, yazadurmak, sü-
cük çıkar. regelmek, bakakalmak, yapabilmek...

 cuma ertesi → cumartesi Sıfat-fiil eklerinin kalıplaşmasıyla oluşan
birleşik kelimeler bitişik yazılır.
 pazar ertesi → pazartesi  barışsever, kadirbilmez, çokbilmiş, oyunbo-
 kahve altı → kahvaltı zan, tanrıtanımaz, cankurtaran...
 kayın ana → kaynana
Bazı yer adları ile “şehir, kent, köy, mahal-
Dilimize Arapçadan girmiş kelimelerin ba- le, evler” vb. sözcüklerle kurulmuş olan
zıları, “etmek, eylemek, olmak” gibi yar- yer adları bitişik yazılır.
dımcı fiilleri aldıklarında bir ses olayına  Çanakkale, Uzuntarla, Akşehir, Batıkent,
uğrayarak bitişik yazılır. Çengelköy, Beşevler...

Yanlış Doğru Ses olayı Ara yönler bitişik yazılır.
Ünsüz
Af etmek Aff etmek  güneybatı, güneydoğu, kuzeybatı, kuzey-
türemesi doğu