Page 34 - 12_edebiyat_ogretmenin

32 GİRİŞ
ÜÇ NOKTA (…) Ünlem ve seslenmelerde anlatımı pekiştir-
mek için kullanılır.
Art arda örneklerin sıralandığı cümlelerde, Gölgeler yaklaştı. Bir adım kalınca onu kı-
benzer örneklerin sürdürülebileceğini ifa- 
de etmek için cümlenin sonunda kullanılır. yafetinden tanıdılar:
(Bu amaçla cümle içinde de kullanılabilir.) — Koca Ali... Koca Ali bu!
Karşılıklı konuşmalarda yeterli olmayan,
 Her tarafta çölün o bunaltan ve çaresizliğe eksik bırakılan cevaplarda ya da suskunlu-
düşüren kum tepeleri… Sonra birdenbire ğu belirtmek amacıyla kullanılır.
karşımıza çıkıveren yeşillik…
 — Kimsin!
 Karşı sahilde, sisler altında zar zor seçilebi- — Kenan...
len tepecikler, korular, beyaz yalılar…
Tamamlanmamış cümlelerin sonunda kul- — Hangi Kenan?
lanılır. Bazılarında okuyucunun cümleyi — ...
zihninde tamamlaması beklenir. SORU İŞARETİ (?)
 Sanal dünyalarda sanal aşklar yaşayan bir
gençlik… Soru anlamı taşıyan cümle ve kelimeler-
den sonra kullanılır.
 Gök sarı, toprak sarı, çıplak ağaçlar sarı... YAYINEVİ
 Şu bahar yağmurları bir gelse…  Neden hâlâ gelmedi?
 Herkeste bir telaş, bir sevinç…  Bir daha hangi ana doğurur bizi?
Söylenmek, belirtilmek istenmeyen ve  Size verdiğim soruları çözdünüz mü?
kaba sayılan, söylenmesi ahlaken çirkin  Sizi buraya kim gönderdi?
görülen kelimelerin yerine kullanılır.
EDİTÖR Cevabı zaten içinde olan soru cümlelerin-
 Şu … adamı gözüm görmese iyi olacak. de de soru işareti kullanılır.
 Olaya ... Bey’in oğlunun da adı karışmış. Ah, ben seni bilmez miyim?
 Haberi ...’dan dinledim. 
 Hüseyin ... kasabasına gitmeliydi.  Yalanım var mı? En yoksulumuz o değil mi?
Herhangi bir metinden alınan cümlenin ☛ UYARI
öncesi ve sonrası olduğunu, aralarda da İçinde soru kelimeleri veya soru eki bulunan
alınmayan kısımlar olduğunu belirtmek ama anlamca soru cümlesi olmayan cümle-
için kullanılır. lerde soru işareti kullanılmaz.
 “... Burası evin diğer tarafl arına hiç benze-  Bu yaylaya ne zaman gelir, kimse bile-
meyen, adeta bir leyli mektep yatakhanesi mezdi.
veya bir hastane koğuşu giibi yan yana bir  Borcunu öder mi ödemez mi bilmiyorum.
sürü beya karyolaların dizili durduğu küçük Bazı cümleler de soru kelimesi ya da soru
bir odaydı... Oturmak için bir iskemle aradım. edatı barındırmadığı hâlde soru cümlesidir.
Odada bulunan iki iskemlenin üzeri de yün Bu tarz cümlelerin sonunda soru işareti kul-
hırkalar, kadın çorapları, sırttan çıkarılıp atılı- lanılır. Bu cümlelerdeki soru anlamı, söyle-
vermiş birkaç ipekli elbiseyle doluydu...” yişteki vurgu ve tonlama ile belirtilir.

☛ UYARI  Adınız? (nedir?)
Bu görevde kullanılan üç nokta işareti (...)  Biraz meyve suyu? (alır mısınız?)
biçiminde, yay ayraç içerisine de konabilir.  Ceviz getirsem yersin? (yer misin?)