Page 7 - 12_kimya_ogretmenin

ÜNİTE
KİMYA VE ELEKTRİK 1

A. İNDİRGEME - YÜKSELTGENME
TEPKİMELERİNDE ELEKTRİK AKIMI

1. İndirgenme - Yükseltgenme (Redoks) Tepkimeleri
Kimyasal enerji ile elektrik enerjisi arasındaki enerji değişimini inceleyen bilim dalına
YAYINEVİ
elektrokimya denir. Elektrokimyasal olaylar, elektron alışverişi üzerinden iki ayrı şekilde
gerçekleşir.

Ɖ Elektron alışverişi ile gerçekleşen tepkimelerde elektron alan ve veren türler vardır.
Bir taneciğin elektron alması olayına indirgenme, (redüksiyon) elektron vermesi
olayına ise yükseltgenme (oksidasyon) denir.
Ɖ İndirgenme ve yükseltgenme olaylarının gösterildiği tepkimelere yarı tepkimeler
denir.
İndirgenme Yarı Tepkimesi Yükseltgenme Yarı Tepkimesi
+2 - +2 -
Cu (suda) + 2e → Cu(k) Zn(k) → Zn (suda) + 2e
EDİTÖR
- - + -
Cl (g) + 2e → 2Cl (suda) Na(k) → Na (suda) + e
2
+ - + -
2H (suda) + 2e → H (g) H (g) → 2H (suda) + 2e
2
2
Ɖ İndirgenme ile yükseltgenme yarı tepkimelerinin toplamından oluşan tepkimelere
redoks (indirgenme - yükseltgenme) tepkimeleri denir. Bu tür tepkimeler elektron
alışverişi üzerinden gerçekleşir ve alınan - verilen elektron sayıları birbirine eşittir.
+2 -
Yükseltgenme yarı tepkimesi: Zn(k) → Zn (suda) + 2e
+2 -
İndirgenme yarı tepkimesi: Cu (suda) + 2e → Cu(k)
+2
+2
Redok tepkimesi: Zn(k) + Cu (suda)  Zn (suda) + Cu(k)
-
-
Ɖ Redoks tepkimelerinde yükseltgenen (e veren) madde indirgen, indirgenen (e alan)
madde yükseltgen özellik gösterir.
Ɖ Redoks tepkimelerine, maddelerin oksijenle tepkimesi (yanma, paslanma gibi), me-
tallerin su, asit ve bazla tepkimeleri örnek verilebilir.

… Öğretmenin Kaleminden Öğretmenin Kaleminden Öğretmenin Kaleminden Öğretmenin Kaleminden
X… … …
X X X
- -
Ɖ Ɖ Yükseltgenme e kaybı olduğundan bu tür olaylarda taneciğin yükseltgenme ba-Yükseltgenme e kaybı olduğundan bu tür olaylarda taneciğin yükseltgenme ba-
samağı büyür.
samağı büyür.
- -
Ɖ Ɖ İndirgenme e kazanımı olduğundan bu tür olaylarda taneciğin yükseltgenme ba-İndirgenme e kazanımı olduğundan bu tür olaylarda taneciğin yükseltgenme ba-
samağı küçülür.
samağı küçülür.
5