Page 54 - 9_cografya_ogretmenin

52 DOĞAL SİSTEMLER
HARİTA PROJEKSİYONLARLI
ˇ Harita yapımında en zor işlem, küre biçiminde olan yeryüzünün düzlem üzerine geçirilme-
sidir. Çünkü küre biçimindeki bir cisim, bozulmadan ve bazı özelliklerini yitirmeden düzlem
üzerine aktarılamaz. Dünya, küre biçiminde olduğundan düzlem üzerine çizilirken kara ve
denizlerin boyutlarında bozulmalar olur. Bu nedenle dünya haritaları gerçeği tam olarak
yansıtamaz. Ancak model küre, gerçeğe en yakın görünümü vermektedir. Fakat model kü-
relerin büyük ölçekle çizilememesi ve taşınmaya elverişli olmaması nedeniyle bu haritalar
yaygın olarak kullanılmamaktadır. Dünya haritalarını en az hatayla çizmek için birçok yöntem
geliştirilmiştir. Bu yöntemlere projeksiyon yöntemleri denir.

ˇ Dünya’nın farklı özelliklerini gösteren çeşitli projeksiyon tipleri vardır. Her projeksiyon,
Dünya’ya ait sadece bir ya da iki özelliği daha iyi ve gerçeğe yakın olarak gösterir. Projek-
siyonlar, korudukları özellikler ve kullanılan yüzeye göre sınıflandırılır.

Korudukları Özellikler Bakımından Kullanılan Yüzeye Göre
Projeksiyonlar Projeksiyonlar
Düzlem Projeksiyonlar
Alan Koruyan Projeksiyonlar YAYINEVİ
Açı Koruyan Projeksiyonlar Konik Projeksiyonlar
Uzunluk Koruyan Projeksiyonlar Silindirik Projeksiyonlar

Kullanılan Yüzeye Göre Projeksiyonlar
EDİTÖR
Konik Projeksiyon

ˇ Kürenin çevresine koni şeklinde bir kâğıt sarılma-
sıyla oluşturulur. Bu yöntemle çizilmiş haritalarda
şekiller bozulur ama alanlar korunur. Konik projek-
siyonla hazırlanan haritalarda kutup ve Ekvator çev-
resinde bozulmalar artarken Orta Kuşak gerçeğe
daha yakın çıkar. Ülkemizi bu yöntemle çizebiliriz.

Düzlem Projeksiyon

ˇ Bir düzlemin kutup noktasına teğet olarak geçiril-
mesiyle oluşturulan bu çizimde kenar uzunlukları
korunur. Bu yöntem daha çok dar alanların ve büyük
ölçekli haritaların çiziminde kullanılır. Düzlem pro-
jeksiyon yöntemiyle çizilen haritalarda en az hatayla
gösterilen yer, kutuplar ve kutupların çevresidir.

Silindirik Projeksiyon
ˇ Bir kürenin çevresine silindir şeklinde bir kâğıt sa-
rılmasıyla oluşturulur. Ekvator’dan kutuplara gidil-
dikçe alan bozulmaları görülür ve şekiller büyür. Bu
yöntem daha çok deniz ve hava ulaşımında yararla-
nılan haritaların hazırlanmasında kullanılır.