Page 56 - 9_cografya_ogretmenin

54 DOĞAL SİSTEMLER
ÖLÇEK ÇEŞİTLERİ

Kesir Ölçek

ˇ 1/25 000, - 1/300000 veya 1:250 000 şeklinde yazılan ölçeklere, kesir ölçek denir. Bu
ölçekte küçültme oranı, payı 1 olan kesir sayıları ile gösterilir. Kesir ölçeğinde, harita ya
da plân üzerindeki 1 cm’lik uzaklığın, gerçekte ne kadar olduğu paydada görülür.

1/300.000 Gerçekte 1 cm gelen yer 300.000 defa küçültülmüştür.
YAYINEVİ

Çizgi (Grafik) Ölçek

ˇ Çizgi ölçeği, haritanın bir köşesinde çizgi ile gösterilir. Çizgi ölçeği, haritadaki küçültme
oranına göre, eşit bölümlere ayrılıp üzerine rakamlar yazılarak oluşturulmaktadır. Ölçek
rakamından, plân veya haritası yapılan yerlerin, gerçek ölçülerinin ne kadar küçültüldüğü-
nü anlarız. Kuşuçumu uzunluk hesaplanabilir. Fotokopi makinelerinde büyütme - küçültme
yapıldığında kullanılabilir. Bölmeler arasına çentik denir. Çentikler arası verilmemişse 1 cm
olarak alınır. 1 cm olma zorunlulukları yoktur.
EDİTÖR

Kesir Ölçeğin Çizgi Ölçeğe Çevrilmesi

ˇ Kesir ölçeğin çizgi ölçeğe çevrilmesi için haritadaki 1 cm’nin gerçekte kaç km’yi gösterdi-
ğinin bulunması gerekir.

1/2 000 000 kesir ölçeğinin çizgi ölçek olarak ifadesi nedir? (Çentikler arası 1 cm, toplam
boyu 5 cm, birimi km olsun.)

ÇÖZÜM

Ölçek = HU = 1
GU 2 000 000

Haritadaki 1 cm gerçekte 2 000 000 cm’ye yani 20 km’ye eşittir.
Buna göre, 1 cm’nin 20 km olarak gösterildiği çizgi ölçek hazırlanır.

20 0 20 40 60 80 km