Page 35 - 9_fizik_ogretmenin
P. 35

MADDE VE ÖZELLİKLERİ                                                       33
                        Dereceli Kaplar                     Taşırma Kapları
                       V                 V
                        1                 2
             Cisim                              Cisim
                                                                              Taşan sıvı




                       V   = V  - V                       V   = V
                        cisim   2  1                       cisim   taşan
                                                  YAYINEVİ
                Düzgün bir şekli olmayan katı cisimlerin hacimlerinin ölçülebilmesi için dereceli silidi-
             F
                rin ya da taşırma kaplarının içine konan sıvının özkütlesi cismin özkütlesinden küçük ya
                da eşit olmalıdır. Aksi taktirde doğru ölçüm gerçekleşmez.


                                                                              Taş
                          3
                                                       3
          Taşma sınırı 80 cm  olan taşırma kabı içerisinde 50 cm  su vardır.
                                                3
          Kaba bir taş parçası atıldığında kaptan 15 cm  su taştığına göre
                          3
          taşın hacmi kaç cm 'tür?                                80 cm 3
                                                                  50 cm 3
             ÇÖZÜM
                                  3
          Taş atıldığında önce su 80 cm  seviyesine çıkar sonra da yükselen   Su
                                               3
                                                               3
          kısım kaptan dışarı çıkar. Buna göre 15 cm  su taşmış, 30 cm
                                             3
          yükselmiş ise taşın hacmi 30 + 15 = 45 cm 'tür.
          Gazların hacimlerinin ölçülmesi: Gazların belirli bir hacimleri yoktur. Bulundukları kabın hac-
          mini alırlar.

            NOT       EDİTÖR
           Katı ve sıvıların hacimleri kuvvet uygulayarak değişmezken, gazların hacimleri değişir.




             Kütle - Hacim İlişkisi (Özkütle)                           Kütle (kg)

           Özkütle (Yoğunluk), Kütle, Hacim İlişkisi (Özkütle): Birim   d =  m
           hacimdeki kütle miktarına denir. Özkütle maddenin ayırt    V    Hacim (m )
                                                                                   3
           edici bir özelliğidir. Özkütle d harfi ile gösterilir. SI birim   Öz kütle
                                                                   3
                                        3
           sisteminde özkütlenin birimi kg/m ’tür. Genellikle özkütle   (kg / m )
                          3
           birimi olarak g/cm  kullanılır.
           Bağıl Yoğunluk: Bir maddenin yoğunluğunun suyun yoğunluğuna ora-  d  d madde
           nına o maddenin bağıl yoğunluğu denir.                        bağıl =  d su
   30   31   32   33   34   35   36   37   38   39   40