Page 35 - 9_fizik_ogretmenin
P. 35
MADDE VE ÖZELLİKLERİ 33
Dereceli Kaplar Taşırma Kapları
V V
1 2
Cisim Cisim
Taşan sıvı
V = V - V V = V
cisim 2 1 cisim taşan
YAYINEVİ
Düzgün bir şekli olmayan katı cisimlerin hacimlerinin ölçülebilmesi için dereceli silidi-
F
rin ya da taşırma kaplarının içine konan sıvının özkütlesi cismin özkütlesinden küçük ya
da eşit olmalıdır. Aksi taktirde doğru ölçüm gerçekleşmez.
Taş
3
3
Taşma sınırı 80 cm olan taşırma kabı içerisinde 50 cm su vardır.
3
Kaba bir taş parçası atıldığında kaptan 15 cm su taştığına göre
3
taşın hacmi kaç cm 'tür? 80 cm 3
50 cm 3
ÇÖZÜM
3
Taş atıldığında önce su 80 cm seviyesine çıkar sonra da yükselen Su
3
3
kısım kaptan dışarı çıkar. Buna göre 15 cm su taşmış, 30 cm
3
yükselmiş ise taşın hacmi 30 + 15 = 45 cm 'tür.
Gazların hacimlerinin ölçülmesi: Gazların belirli bir hacimleri yoktur. Bulundukları kabın hac-
mini alırlar.
NOT EDİTÖR
Katı ve sıvıların hacimleri kuvvet uygulayarak değişmezken, gazların hacimleri değişir.
Kütle - Hacim İlişkisi (Özkütle) Kütle (kg)
Özkütle (Yoğunluk), Kütle, Hacim İlişkisi (Özkütle): Birim d = m
hacimdeki kütle miktarına denir. Özkütle maddenin ayırt V Hacim (m )
3
edici bir özelliğidir. Özkütle d harfi ile gösterilir. SI birim Öz kütle
3
3
sisteminde özkütlenin birimi kg/m ’tür. Genellikle özkütle (kg / m )
3
birimi olarak g/cm kullanılır.
Bağıl Yoğunluk: Bir maddenin yoğunluğunun suyun yoğunluğuna ora- d d madde
nına o maddenin bağıl yoğunluğu denir. bağıl = d su