Page 15 - 6_vip_turkce_konu
P. 15

33


            İKİLEMELER - DEYİMLER - ATASÖZLERİ - ÖZDEYİŞLER




                  Kazanım:  İkilemelerin anlamsal ve yapısal özelliklerini kavrar. Deyim ve atasözlerinin azanım:
                  K
                         metne katkısını belirler. Yazdıklarını zenginleştirmek için atasözleri, deyimler
                         ve özdeyişler kullanır.



                                       İKİLEMELER
       Anlamı güçlendirmek amacıyla kullanılan söz   Örnek
       öbekleridir. İkilemeler şu şekillerde kurula-
       bilir:                                   ƈ   Ivır zıvır ne varsa çöpe atın.
       1. Aynı Sözcüğün Tekrarıyla Yapılan İkile-  ƈ   Abuk sabuk düşünceler yüzünden ayrıl-
       meler:                                     dılar.
                                                6. Yansımalı Sözcüklerin Tekrarıyla Yapılan
            Örnek                              YAYINEVİ
                                                İkilemeler:
       ƈ   Seni bulmak için kapı kapı dolaştım.     Örnek
       ƈ   Bu kitabı sayfa sayfa incelemelisin.
                                                ƈ   Suyun şırıl şırıl sesi insana huzur verir.
       2. Yakın Anlamlı Sözcüklerle Yapılan İkile-  ƈ   Hıçkıra hıçkıra ağlıyordu.
                   EDİTÖR
       meler:
            Örnek                                    Örnek Soru
                                                1.  Er geç aralarını bulurum.
       ƈ   Doğru düzgün konuşamıyordu.          2.  Bizim dostluğumuz yere göğe sığmaz.
       ƈ   Bunu bulmak için çarşı pazar dolaştım.
                                                3.  Bu eseri aşağı yukarı bir yılda bitiririm.
       3. Karşıt veya Olumsuz Anlamlı Sözcükler-
       le Yapılan İkilemeler:                   4.  Okula gelir gelmez Ahmet’i sordu.
            Örnek                               Aşağıdakilerden hangisi yukarıda geçen iki-

       ƈ   Yıllarca gece gündüz demeden çalıştı.  lemelerin cümleye kattığı anlamlardan biri
       ƈ   Bu sınavı er geç kazanacağım         değildir?
       ƈ   Kapıyı açar açmaz onu karşısında gördü.  A) sonunda       B) abartma
       4. Biri Anlamlı Biri Anlamsız Sözcüklerle   C) yaklaşıklık      D) yeterlilik
       Oluşturulan İkilemeler:
                                                    Çözüm
            Örnek
                                                1’deki ‘‘er geç’’ ikilemesi cümleye “sonunda”,
       ƈ   Ufak tefek biri seni sordu.          2’deki ‘‘yere göğe’’ ikilemesi “abartma”, 3’teki
       ƈ   Eğri  büğrü  yazısı  herkesin  dikkatini  ‘‘aşağı yukarı’’ ikilemesi “yaklaşıklık”, 4’teki
          çekmişti.                             ‘‘gelir gelmez’’ ikilemesi ise “tezlik” anlamı
       5. İkisi de Anlamsız Sözcüklerle Yapılan   katmıştır. Yeterlilik anlamı hiç kullanılma-
       İkilemeler:                              mıştır.                        Cevap: D
   10   11   12   13   14   15   16   17   18   19   20