Page 40 - 8_vip_Turkce_Konu
P. 40

54                                                               Cümle Türleri

                                       CÜMLE TÜRLERİ





                    Kazanım: Cümle türlerini tanır.



                                         CÜMLE TÜRLERİ
         Cümleler kuruluş özelliklerine göre farklı nitelikler gösterir. Cümlelerin türlerini belirlerken
         aşağıdaki özellikleri dikkate alırız:
            Yüklemin Türüne Göre Cümleler                   Öge Dizilişine (Yüklemin Yerine)
                                                                   Göre Cümleler
                    İsim cümlesi                                    Kurallı cümle
                     Fiil cümlesi                                   Devrik cümle
                                             CÜMLE                 Eksiltili cümle
             Yapısına Göre Cümleler         TÜRLERİ             Anlamına Göre Cümleler
                 Basit cümle                      YAYINEVİ                 Ünlem cümlesi
                                                             Olumlu cümle
                Birleşik cümle                               Olumsuz cümle  Şart cümlesi
                 Sıralı cümle                                 Emir cümlesi  İstek cümlesi
                  Bağlı cümle                                 Soru cümlesi
                      EDİTÖR
         YÜKLEMİN TÜRÜNE GÖRE CÜMLELER

         Bir cümlenin yüklemi çekimli bir fiil ya da ek fiille çekimlenmiş bir isim olabilir. Buna göre yük-
         lemin türüne göre cümleler isim cümlesi ve fiil cümlesi olmak üzere ikiye ayrılır.


         İSİM CÜMLESİ                             ¾   Deminden beri telefonuma çağrı atan sen
         Yüklemi isim soylu bir kelime olup ek fiilin za-  misin?
         manlarından biri ile çekimlenmiş cümlelerdir.
                                                  ¾   Uzun bir yolculuktan sonra İncesu’daydık.
         İsimler tek başlarına yüklem olamaz. Yüklem
         olabilmeleri için ek fiillerden birini alarak   ¾   Bir handa, yorgun argın, tatlı bir uykuday-
                                                      dık.
         çekimlenmeleri gerekir. (-idi, -imiş, -dir)
                                                  ¾   Şimdi bu koca şehirde bir tek dostu bile
         ¾   Dolabın içinde eski birkaç gömlek vardı.  yoktu.


         ¾   Bu kadar olaydan sonra yeniden işe başla-  ¾   Ben küçük bir kelebekmişim.
             mak istemesi manasızdı.
                                                  ¾   Okulumuz şehrin kuzey tarafındadır.
         ¾   Dişleri inci gibi beyazdı.

         ¾   Yetmiş yaşında olmasına rağmen hâlâ   ¾   Mustafa, Ahmet’ten daha başarılıdır.
             dinçti.                              ¾   O mutlu günler şimdi çok uzakta.
   35   36   37   38   39   40   41   42   43   44   45