Page 42 - 8_vip_Turkce_Konu

56 Cümle Türleri

DEVRİK CÜMLE EKSİLTİLİ CÜMLE

Yüklemi sonda değil, herhangi bir yerde olan Yüklemi olmayan cümlelerdir. Bu tür cümle-
lerde yüklemin ne olduğunu kendimiz tahmin
cümlelerdir. Devrik cümlelere en çok şiirler- edebiliriz. Eksiltili cümleler şiir, öykü ve
de, sanatsal metinlerde ve konuşma dilinde roman gibi sanatsal metinlerde kullanılır. Yar-
rastlarız. Öğretici ve resmi metinlerde genel- gının ne olduğu, okuyucunun yorumuna bırakı-
lan cümlelerdir.
likle kurallı cümleler kullanılır.
¾ Karşımızda geniş ve yemyeşil bir ova...
¾ Görmüyor musun sana doğru geldiğini?
¾ Ovanın tam ortasında küçük ama çok
¾ Bendim, dün gece evinizin önünden geçen. güzel bir göl...
¾ Haydi, herkes okula...
¾ Çok insan anlayamaz eski musikimizden.
¾ Bir yanda hayallerim, öte yanda annemin
evlilik konusundaki ısrarları...
¾ Ondan anlamayan, bir şey anlamaz bizden. YAYINEVİ
YAPISINA GÖRE CÜMLELER

Cümleler, bildirdikleri yargı sayısına ve ögelerin yüklemle olan ilişkisine göre farklılık gösterir.
Yapı bakımından cümleler basit, birleşik, bağlı ve sıralı olmak üzere dörde ayrılır:
EDİTÖR
BASİT CÜMLE BİRLEŞİK CÜMLE
Yapısında tek yüklem bulunan cümlelerdir. Bir temel cümle ile onun anlamını tamamla-
Basit cümlelerde fiilimsi türünde kelimeler ile
şart ve aitlik ekleri bulunmaz. Bütün cümle yan en az bir yan cümlecikten meydana gelen
temel cümle niteliğindedir. cümlelerdir. Birleşik cümlede, basit cümlede
¾ Birkaç dakika sonra öğrenciler dağılacak. olduğu gibi yalnızca bir yüklem vardır. Yük-

¾ Önümüzdeki yaz ailece Bodrum'a gidece- lemin bulunduğu kısma temel cümle, fiilimsi,
ğiz. şart eki veya "ki" bağlacıyla kurulan diğer

¾ Boş zamanlarımda bol bol kitap okurum. yargı birimlerine yan cümle denir.

Örnek cümle Yan cümleyi oluşturan
Yedi yaşına gelince okula başlamış. "gelince" zarf-fiil
Temel cümle: Okula başlamış
Yan cümle: Yedi yaşına gelince

Sınavdan iyi bir puan alırsam babamla İzmir'e gidebilirim. "alırsam" şart kelimesi
Temel cümle: Babamla İzmir'e gidebilirim.
Yan cümle: Sınavdan iyi bir puan alırsam.