Page 7 - ayt_cografya_konsensus
P. 7

Ekosistem ve Madde Döngüsü                                                            Test - 1

           1.  Bazı biyomlarda görülen bitki örtüleri ile ilgili şu bilgiler   3.  Aşağıdaki kavram haritasında, doğadaki karbonun dört
               verilmiştir;                                    büyük kaynağı gösterilmiştir.
                • Uzun boylu ot toplulukları ile kuraklığa dayanıklı çalı
                  ve küçük gruplar hâlinde bulunan seyrek ağaçlardan   Karbonun Dünyadaki Dört Büyük Kaynağı
                  oluşur.
                • Bitki örtüsü seyrek olarak kurakçıl otlar, çalılar ve   Kara  Su    Atmosfer   Canlılar
                  kaktüslerden oluşur.                                       CO
                                                                                                 Organik
                                                                               2
                                                                              ve
                • Yağışlara bağlı olarak yeşeren bozkır, çayır ve preri   ?  bikarbonat  Karbondioksit  moleküller
                  gibi kısa boylu ot topluluklarından oluşur.
                • Ilık ve yağışlı geçen kışlarla sıcak ve kurak geçen      Buna göre, kavram haritasında ? olan yere aşağıda-
                  yazlara uyum sağlamış, boyu 1-3 metre arasında de-  kilerden hangisi gelebilir?
                  ğişen bodur ağaç ve çalılardan oluşur.
                                                          YAYINEVİ
                                                               A) Granit      B) Kum taşı     C) Kireç taşı
               Buna göre aşağıdaki biyomlardan hangisine ait bitki
               türü ile ilgili bilgi verilmemiştir?                     D) Bazalt      E) Moren

               A) Çalı biyomu          B) Tundra biyomu
                                                           4.  Korhan öğretmen coğrafya dersinde "sıcaklık, ışık ve
               C) Ilıman çayır biyomu   D) Savan biyomu
                                                               yağış miktarının bitki ve hayvan yaşamındaki sınırlayıcı
                                       E) Çöl biyomu           özelliği çöllerde belirgin biçimde görülür. Çöller, çetin ik-
                                                               lim koşulları nedeniyle fauna ve flora bakımından fakir
                                                               ortamlardır. Bu ortamdaki bitki ve hayvanların kendile-
           2.  Sıcaklık ve tuzluluk yönünden elverişli şartları taşıdığı   rine has özellikleri vardır." diyerek öğrencilerinden çöl
               için biyoçeşitlilik açısından oldukça zengindir. Ayrıca ka-  bitkilerinin özelliği ile ilgili aşağıdaki etkinliği doldurma-
               ralardan denizlere besin maddesi taşıyan akarsular, ağız   larını istemiştir.
                              EDİTÖR
               kısımlarında mineral ve organik madde bakımından zen-     Öğrencilerden  Demet,  etkinliği  aşağıdaki  gibi  işaretle-
               gin bir yapı oluşmaktadır. Bu nedenle akarsu ağızları, fi-  miştir.
               toplanktonlardan kuşlara kadar birçok canlı için önemli
               bir yaşam alanıdır.                                                              D  Y
                                                                    Yağışlı dönemlerde bünyelerinde su
                                                                 l                              
                                   V                                depo ederler.
                                                                 ll  Kışın yapraklarını dökerler.   
                            lll         lV                          Suyu buldukları zaman kısa süre-
                                                                 lll                               
                                                                    de filizlenirler.
                                                                    Toprak altında gelişmemiş ve cılız
                                                                lV                              
                       l         ll                                 kök sistemleri  bulunur.
                                                                    Su kaybını azaltmak için yaprakların
                                                                 V  yerini dikenler almıştır.   
                         Denz
                                                               Buna göre Demet etkinlikteki bilgilerden hangilerini
               Yukarıda akarsu yatağı buyunca numaralandırılan   yanlış işaretlemiştir?
               alanlardan hangisinin özellikleri verilmiştir?
                                                               A) I ve II      B) I ve III      C) II ve III
               A) I     B) II   C) III   D) IV     E) V                D) IlI ve IV    E) IV ve V


           Ekosistem ve Madde Döngüsü                      Biyoçeşitliliğin Yeryüzüne Dağılışını Etkileyen Faktörler
           Canlıların toprak yüzeyinden yaklaşık 10 m derinliğe ve 120 m yüksekliğe ka-  1.  Fiziki (Doğal) Faktörler: • İklim (ışık, sıcaklık, rüzgârlar, nem ve yağış) • Yeryüzü
           dar yaşayabildikleri gözlemlenmiştir. Denizlerde ise canlıların büyük bir bölümü   şekilleri (yükselti, dağların uzanışı ve bakı) • Sular • Toprak yapısı
           su yüzeyine yakın bölümlerde yaşadığı derinlere inildikçe canlı çeşitliliğinin azal-
           dığı görülmüştür. Bir bölgedeki çeşitli özelliklere sahip bitki ve hayvan türleri ile   2. Paleocoğrafya Faktörleri : • Kıtaların kayması • İklim değişikliği
           mikroorganizmaların sayısı ve bu canlıların birbirleriyle olan ilişkileri biyoçeşitli-  3. Biyolojik Faktörler: • İnsan faaliyetleri • Diğer canlılar
           lik olarak ifade edilir. Genel olarak sıcak ve nemli iklim bölgelerinde biyoçeşitlilik
           daha fazladır. Sıcak ve nemli iklim bölgelerinden kurak ve soğuk iklim bölgeleri-
           ne geçildikçe biyoçeşitlilik azalır.
                                                                                                           5
   2   3   4   5   6   7   8   9   10   11   12